Poslanik Dragan Čavić rekao je u Narodnoj skupštini Republike Srpske da je zločin genocida u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj po svojim razmjerama ravan holokaustu koji je nacistička Njemačka izvršila nad Jevrejima.
Obrazlažući Prijedlog deklaracije o genocidu Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima, Jevrejima i Romima tokom Drugog svjetskog rata i potrebu da dokument bude usvojen, Čavić je kao predlagač rekao da se na ovaj način vraća dio duga članovima naših porodica, sunarodnika, prijatelja i sugrađana koji su strašno postradali od Nezavisne Države Hrvatske prije više od 70 godina.
Bastašić: Deklaracija važna zbog predaka i potomaka
Predsjednik Udruženja “Jadovno 1941” Dušan Bastašić istakao je da je usvajanje deklaracije u NSRS o genocidu Nezavisne Države Hrvatske (NDH) nad Srbima, Jevrejima i Romima važno zbog naših predaka i potomaka.
“Glasanjem za ovu deklaraciju pokazaćemo odnos prema našim precima i brigu prema potomcima”, rekao je Bastašić, obraćajući se poslanicima Narodne skupštine Srpske koji razmatraju Prijedlog deklaracije o genocidu Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima, Jevrejima i Romima tokom Drugog svjetskog rata.
Govoreći o NDH, Bastašić je podsjetio da je to bila država monstruma za koju i danas neki kažu takozvana, a nikako nije bila takozvana, već država u svom punom kapacitetu, sa izvršnom, sudskom i zakonodavnom vlasti koja je imala vladu, vojsku, policiju i blagoslov od Vatikana.
“To je država koja je odmah po uspostavljanju 1941. godine nizom zakonskih odredaba ozakonila zločin i počela da ga provodi na cijeloj teritoriji. NDH je uspostavila logorske komplekse na nekoliko mjesta i počela sa fizičkim eliminacijama i protjerivanjem”, rekao je Bastašić.
On je dodao da se u dnevno-političkim temama i u formalnim obilježavanjima stradanja gubi iz vida koliku su Srbi žrtvu podnijeli kao narod.
Pošto je većina žrtava, tvrdi Bastašić, bila u punom reproduktivnom dobu, mnogo djece, mnogo mladića i djevojaka, izgubljen je i ogroman dio biološkog korpusa.
Bastašić je naglasio da Udruženje “Jadovno 1941” radi na objelodanjivanju istine, ne samo na području Jadovna, nego na svim stratištima NDH.
“Naš narod ne zna elementarne istorijske činjenice, ne samo o stradanju u Drugom svjetskom ratu, nego i u 20. vijeku. U udžbenicima istorije za srednje škole u Republici Srpskoj nema pojma Donja Gradina, za to područje piše `desna strana Save`, što je nedopustivo”, smatra Bastašić.
Prema njegovim riječima, stratišta van granica Republike Srpske za nas kao da ne postoje.
“Malo ko zna da je u jednoj noći na ostrvu Pag ubijeno 500 Banjalučana. Potpuno zaboravljamo Jasenovac sa hrvatske strane, a zašto ne bismo obilježavali i dan kad je Jasenovac počeo da radi – 20. avgusta 1941. godine, a ne samo dan proboja logoraša”, napomenuo je Bastašić.
On je dodao da smo kao civilizacijski obrazac ponašanja prihvatili da jame budu grobovi, te da ništa nismo radili na tome da žrtve dostojno sahranimo.
“U Srpskoj gotovo da nema kraja iz kojeg dolaze narodni poslanici, a koji nije natopljen krvlju žrtava koje su satirane samo zbog svoje vjerske i nacionalne pripadnosti ili ideologije i opredjeljenja”, naveo je Čavić.
On je naglasio da zločin koji je počinila Nezavisna Država Hrvatska u Drugom svjetskom ratu nad Srbima, Jevrejima i Romima ima sve elemente genocida, a po metodama ubistava i broju žrtava ulazi u red najmonstruoznijih zločina u novijoj istoriji svijeta.
U obrazloženju prijedloga deklaracije navodi se da će dokument dati nemjerljiv doprinos ispravljanju istorijske nepravde, da se pogrom koji je počinila ustaška Nezavisna Država Hrvatska konačno počne zvanično kvalifikovati kao genocid u skladu sa Konvencijom o sprečavanju i kažnjavanju genocida koju je usvojila Generalna skupština UN 9. decembra 1948. godine.
“Ova deklaracija ne predstavlja akt ugrožavanja bilo kakvog subjektiviteta današnje Hrvatske i jedina njena namjena jeste da upozori svijet da se zločin genocida ne može izbrisati iz istorije, kao ni iz sjećanja, a zaborav, negacija i prikrivanje počinjenog genocida koje je praktikovala vlast SFRJ radi afirmacije takozvanog `bratstva i jedinstva` među bivšim jugoslovenskim narodima nije doprinijela njihovom istorijskom pomirenju”, nevedeno je u obrazloženju.
U obrazloženju se dodaje da je deklaracija akt opredjeljenja Narodne skupštine Republike Srpske da se u suočavanju sa teškim teretom ratne prošlosti iz prošlog vijeka pokrene afirmacija istine o genocidu koji je počinila Nezavisna Država Hrvatska nad Srbima, Jevrejima i Romima koji su sistematično likvidirani masovnim pogromima samo zbog njihove etničke i religijske različitosti.
U deklaraciji Narodna skupština Republike Srpske zaključuje: da su zločini ustaša nad Srbima, Jevrejima i Romima tokom Drugog svjetskog rata u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj smišljen i planiran genocid, da je prilikom provođenja ovog genocida samo u jasenovačkom sistemu hrvatskih koncentracionih logora za istrebljenje Srba, Jevreja i Roma i neistomišljenika mučeno, pljačkano, silovano i potom ubijeno od Nezavisne Države Hrvatske 700.000 Srba, 23.000 Jevreja i 80.000 Roma.
U tekstu deklaracije navodi se i da je Nezvisna Država Hrvatska bila jedina zemlja tokom Drugog svjetskog rata u kojoj su postojali koncentracioni logori za istrebljenje djece u Staroj Gradišci, Jasenovcu, Uštici, Jablancu, Jastrebarskom, Rijeci kod Jastrebarskog, Gornjoj Rijeci kod Križevaca i Lobogradu i da je u njima, prema nepotpunim istraživanjima, stradalo 42.791 srpsko dijete, 5.737 romske djece i 3.710 jevrejske djece.
U tekstu deklaracije konstatuje se da je zločin genocida u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj po svojim razmjerama ravan holokaustu koji je nacistička NJemačka izvršila nad Jevrejima, te da je tokom provođenja ovog genocida veliki broj Srba bio prinuđen da, zarad spasa golog života, promijeni nacionalni i duhovno-istorijski identitet i da se odrekne svoje pravoslavne vjere i pod prisilom i smrtnom prijetnjom prihvati katolicizam.
Narodna skupština Republike Srpske deklaracijom zahtijeva da Hrvatska, kao država hrvatskog naroda, odlukom svojih najviših organa, prihvati istorijsku i svaku drugu odgovornost za genocid Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima,Jevrejima i Romima tokom Drugog svjetskog rata.
Parlament Srpske zahtijeva da se na dostojan način obilježe i obezbijede sva mjesta zločina i čuva uspomena na njegove mnogobrojne žrtve, da se u cjelini sačuva i održava, kao spomenik žrtvama, jasenovački kompleks koncentracionih logora za istrebljenje Srba, Jevreja i Roma, te da se utvrdi i sprovede program zaštite i uređenja Spomen područja Donja Gradina.
Deklaracija predviđa da se u Hrvatskoj, BiH i Srbiji odredi isti dan u znak sjećanja na žrtve genocida u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj – Srbe, Jevreje i Rome, te da se u razumnom roku isplati pravična odšteta žrtvama ovog genocida i njihovim potomcima od strane Hrvatske.
“Narodna skupština Republike Srpske očekuje da međunarodna javnost, posebno države antifašističke koalicije Drugog svjetskog rata, podrže ovu deklaraciju kako bi ona, nakon 70 godina čekanja, ugledala svjetlost dana”, navedeno je u tekstu deklaracije.
