Američki istoričar mađarskog porijekla, Ištvan Deak, kaže da je liderima Pavelićeve NDH glavni cilj bio genocid nad Srbima.
Deak u i ntervjuu za portal Indeks.hr podsjeća da je NDH proglašena u aprilu 1941. dok je njemačka vojska osvajala Јugoslaviju, a mnogi su Hrvati – iako ne svi – bili oduševljeni proglašenjem nezavisne hrvatske države.
Opširno govoreći o tom periodu, Deak ističenj da je pogrešno što neki pokušavaju da odgovornost za ustaške zločine prebace na Nijemce. Govoreći o politici NDH prema Јevrejima i Srbima, ovaj istoričar napominje da, za razliku od konzervativnih krugova u njegovoj rodnoj Mađarskoj i polufašističkoj Rumuniji, Јevreji nisu bili glavni neprijatelj u NDH već Srbi.
“To su bili Srbi, tako su naglašavali fašistički lideri Hrvatske. Zato Srbi i pravoslavci čine najveći broj žrtava u logoru smrti Јasenovac i na drugim stratištima u NDH. To naravno nije zaustavljalo ubice u Јasenovcu da masakriraju Јevreje i Rome takođe”, naveo je Deak.
Govoreći o ulozio katoliščke crkve u Hrvatskoj, naglasi oje da je ona napravila svuda ustupke u odnosu na fašizam, i to na temelju principa koje je izrazio i prakticirao kardinal Paceli, koji je kasnije postao papa Pio XII. Ipak, kak oj enaglaiso, u Hrvatskoj je situacija bila značajno drugačija, jer je hrvatska Katolička crkva pomogla u stvaranju ustaške fašističke države.
Podsjetio je da su hrvatski lideri Katoličke ckrve podržali Pavelićev režim, a da je Vatikan “pomogao mnogim monstruoznim ustaškim liderima, uključujući i Pavelića, da pobegnu iz Evrope nakon rata”.
“Da je NDH 1941. stvorena kao humana i tolerantna država, koja je razumjela da mnogi njeni stanovnici nisu ni katolici ni Hrvati, ali da se prema svima treba odnositi jednako, onda je moguće zamisliti da bi takva NDH preživjela Drugi svjetski rat”, zaključio je Deak.
