Neki podaci ukazuju da prostor u strogom centru Banjaluke, u kojem se nekad nalazio „Plavi podrum“, a potom restoran “Svilen konac”, pa Hrvatski kulturni centar, krije mračnu tajnu iz doba ustaške okupacije grada.
Predsjednik Udruženja građana “Jadovno 1941” Dušan Bastašić kaže da ima ozbiljnih indicija da se na toj lokaciji nalazio zloglasni “plavi salon”, ustaški zatvori i mučilište, te apelovao na istoričare i stručnjake za arhivsku građu da to provjere.
Inidicije ukazuju da je podrumski prostor u centru Banjaluke, preko puta hotela „Palas“, u Drugom svjetskom ratu bio ustaški zatvor i mučilište za zatočenike, uglavnom Srbe i Jevreje. Upravo taj prostor, koji je u međuvremenu devastiran, pa ga je potrebno temeljito obnoviti, nedavno je dodijeljen na korištenje Udruženju građana „Jadovno 1941.” koje okuplja potomke i poštovaoce žrtava ustaških logora Jadovno.
– Da potomci žrtava nakon svega dobiju svoj prostor na mjestu koji je nekad bio ustaško mučilište, to je zaista fascinanto, i ja kao vjernik ne vjerujem da je to puka slučajnost – kaže Bastašić.
“Plavi salon”
Tvrdi da zloglasni ustaški „plavi salon“ za ispitivanje i mučenje uhapšenih pominje i istoričar dr Dušan Lukač u svojoj knjizi „Ustanak u Bosanskoj Krajini“, posvećenoj partizanskom pokretu otpora u Banjaluci, ali i neki drugi istoričari.
– O tome mi je pričao i Dragan Davidović, istoričar i bivši direktor Arhiva RS i RTRS, a voleo bih da se i drugi iz struke pozabave ovim fenomenom – kaže Bastašić.
1 od 9
Prostor u koji se njegovo udruženje useljava godinama je bilo poznato kao „Plavi podrum“, potom je tu bio restoran „Svilen konac“, a pre nekoliko godina Hrvatski kulturni centar.
Autentičan ambijent za Srpski memorijalni centar
Bastašić kaže da bi taj prostor, pogotovo ako se potvrdi da je tu zaista nekad bio ustaški zatvor, bio pravo mjesto i autentičan ambijent za otvaranje Srpskog memorijalnog centra, jer takav centar ne postoji ni u Srbiji, niti bilo gdje drugdje u svijetu.
– Za opremanje ovog prostora, koji je devastiran u poplavi 2014, treba mnogo novaca, a mi to kao udruženje ne možemo obezbijediti. Ideju o otvaranju Srpskog memorijalnog centra podržali su gradonačelnik Igor Radojičić, predsjednik RS Milorad Dodik i osnivač Jevrejskog kulturnog centra Arie Livne, ali za sada samo deklarativno – kaže Bastašić.
Mačkić: Zatvor u Poljokanovoj kući
Istoričar Zoran Pejašinović, koji se bavio novijom istorijom Banjaluke kaže da mu nije poznato da se u prostoru koji pominje Bastašić za vrijeme NDH bio zatvor.
Zoran Mačkić, arhivski savjetnik i vrstan poznavalac prošlosti Banjaluke, tvrdi da su ustaše uhapšene odvodile u podrum preko puta prostora danas dodijeljenog Udruženju „Jadovno“.
– Taj zloglasni podrum gdje su zatvarali i mučili ljude nalazio se u kući jevreskog trgovca Poljokana – kaće Mačkić.
