Težnja za zadovoljavanjem interesa partija i pojedinaca, te uigran sistem manipulacije koju vlast nad njima vješto provodi glavni su uzroci zbog kojih je Srpska skoro ostala bez istinske opozicije.
Ovako za Srpskainfo politički analitičari ocjenjuju stanje u kojem se nalazi opozicija u Republici Srpskoj, koja je nakon izbora prošle godine, doživjela potpuni krah.
Može se reći da je poraz opozicije na Opštima izborima, potvrđen i na nedavno održanim vanrednim lokalnim izborima u nekoliko opština i gradova.
SDS je izgubio Doboj, grad koji je godinama bio njihov, PDP je izgubio bitku za Trebinje, a od SNSD izgubili su i mnogi nezavisni kandidati. Ni NDP više nije opozicija, a rasulo u SDS iz koga su otišli mnogi članovi, postaje sve veće.
Iako SDS djeluje kao opoziciona partija, uz njega je od opozicije ostao još jedini siguran PDP, međutim, svi prethodni događaji otvorili su pitanje – Zašto Srpska ostaje bez opozicije?
Opozicija je glavni indikator demokratskog društva, ona koja mora da kritikuje vlast i to vrlo jasno temeljno, kaže profesor Drago Vuković.
– Mi u postkomunističkim društvima skoro da nemamo opoziciju, zato što nemamo jake političke stranke koje mogu da budu na vlasti, a i ne moraju. U RS nemamo opoziciju, niti opozicione principe koji bi bili privlačni za građane. Umjesto toga imamo samo pojedince koji su opozicionari, koji su našli način da zainteresuju građane – smatra Vuković.
Dodaje da je saradnja sa vlasti nešto što izlazi iz oblika klasične politike.
– Režim stvara, uništava i neutrališe opoziciju. To je posebna pojava u Srpskoj, a primjer je moć gospodina Milorada Dodika – dodaje on.
Komunikolog Borislav Vukojević smatra da, u formalnom smislu, Republika Srpska ima opoziciju, tj. deklarativno postoje partije koje nisu u vlasti.
Foto Dejan Božić/RAS Srbija
– Međutim, opozicija u praktičnom smislu ne postoji, jer te partije pate od dva problema: prvo, ne mogu da zaustave odliv članova u vladajuće partije; drugo, prave iste populističke greške kao i sama vlast – objašnjava Vukojević.
Dodaje da su, sa druge strane, vladajuće partije svojim bahatim ponašanjem stvorili klimu u kojoj se kakvoj takvoj opoziciji prigovara za one aktivnosti koje bi oni morali raditi: na primjer, prigovaralo se opoziciji što podržava proteste u Banjaluci.
-Opoziciji nedostaje jasan, transparentan plan djelovanja u predstojećem mandatu, kako bi artikulisali i sinhronizovali nastup. Međutim, to je teško, jer opozicija ne zna ni koliko će poslanika imati, a kamoli da zna koje akcije treba preuzeti. Dakle, opoziciji treba da bude drugačija od vlasti, da zastupa drugačije politike i rješenja, a ne da grabi pozicije i onda radi isto kao prethodna garnitura – objašnjava Vukojević.
Odavno bez opozicije
Da je RS odavno ostala bez iskrene opozicije saglasan je i politikolog Darko Kuzmanović.
– Nepostojanje novih političkih ideja, jasne strategije i vizije budućnosti, očigledna nekompetencija, nepoštovanje birača, nizak nivo razvijenosti političke kulture, samo su neki od razloga zbog kojih Republika Srpska, kada je u pitanju politička scena, doživljava sudbinu pojedinih zemalja iz okruženja – smatra Kuzmanović.
Dodaje da je na sve imao uticaja i „zaista briljantno uigran sistem manipulacije“ koju Milorad Dodik nad njima vješto provodi godinama unazad.
– SDS kao tradicionalno najsnažnija opoziciona politička partija nije uspela da se prilagodi modernim političkim tokovima, transformiše u modernu političku partiju, i time postane ozbiljan oponent vladajućoj strukturi – navodi on, dodajući da je najalarmantnija od svega činjenica da su sami građani postali potpuno ravnodušni prema najvažnijim pitanjima dok društveno nepovjerenje doživljava svoj vrhunac.
Dodaje da će period koji slijedi, na političkoj sceni teško donijeti nešto novo u bloku koji se deklariše kao opozicioni.
Nije dobro
Stručnjaci zaključuju da je društvo bez opozicije opasno. Smatraju da opozicija mora biti moćna i jaka, mora da kritikuje vlast i da daje javnosti priliku da čuje i drugu stranu, da kritikuje loše poteze vlasti i da služi upravo kao kolektor.
– Nije dobro da nema prave opozicije, jer ona svakom društvu treba da bi ispravno funkcionisalo – smatra profesor Drago Vuković.
