Posljednja odluka Ustavnog suda BiH o Danu Republike Srpske je politički akt suprotan praksi država EU i evropskom pravu, a Ustavni sud je još jednom dokazao da je postao instrument politike, zbog čega, u očima građana Republike Srpske i BiH, nema legitimitet, ističe se 21. Izvještaju Republike Srpske upućenom Savjetu bezbjednosti UN.
U Petom dijelu Izvještaja navodi se da je Ustavni sud BiH 29. marta neustavnim proglasio aktuelni zakon Republike Srpske o prazniku koji Srpska obilježava kao dan njenog osnivanja, uprkos činjenici da je ovaj praznik, prema zakonu, potpuno sekularan i dobrovoljan.
– Ovo pitanje su na odlučivanje uputili delegati Vijeća naroda Republike Srpske na čelu sa SDA, stranke koja vodi bjesomučnu kampanju protiv legitimiteta Republike Srpske – navodi se u Izvještaju i ocjenjuje da ova odluka Ustavnog suda BiH naglašava urgentnu potrebu za reformom ove pravosudne institucije s ciljem vraćanja vladavine prava i povjerenja među konstitutivnim narodima BiH.
U najnovijem izvještaju se naglašava da je osnova za ovakvu odluku Ustavnog suda BiH o Danu Republike pravno neodbranjiva.
– Dan Republike Srpske, kojim se obilježava godišnjica rođenja Republike Srpske, predstavlja proslavu njenog postojanja koje je u potpunosti priznato i prihvaćeno u Ustavu BiH kao Aneksu 4. Dejtonskog sporazuma – podsjeća se u Izvještaju.
U ovom dokumentu se navodi da se u odluci tvrdi da zakon Republike Srpske o Danu Republike krši “član II /4/ Ustava BiH u vezi sa članom 1.1 i član 2.a/ i c/ Međunarodne konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije i član 1. Protokola broj 12. uz Evropsku konvenciju o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda”.
– Član II /4/ je odredba kojom se zabranjuje diskriminacija, slična odredbama koje su sadržane u ustavima mnogih evropskih zemalja. Ustavni sud je navodi u vezi sa opštim odredbama Konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije i Protokola 12. uz Evropsku konvenciju o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda kojima se zabranjuje diskriminacija, a koje su generalno usvojene u Evropi – navodi se u Petom dijelu Izvještaja.
Međutim, pojašnjava se u Izvještaju, u Republici Srpskoj nije poznat nijedan primjer iz Evrope ili iz svijeta uopšte gdje je javni praznik zabranjen na osnovu ovih odredbi kojima se zabranjuje diskriminacija.
– Zemlje širom Evrope proslavljaju javne praznike kojima se obilježava dan od posebnog značaja za pripadnike vjerske ili etničke grupe, gotovo u svim slučajevima, za pripadnike najbrojnije grupe u zemlji ili dijelu zemlje. /Gotovo nijedna evropska zemlja javno ne praznuje važne islamske praznike ili druge nehrišćanske vjerske praznike uprkos brojnoj muslimanskoj manjini/ – naglašava se u ovom dijelu Izvještaja.
U dokumentu se navodi i primjer da Austrija, rodna zemlja visokog predstavnika u BiH Valentina Incka, slavi deset hrišćanskih praznika kao državni praznik, uključujući i dan Svetog Stefana /9. januar/.
– Trojica stranih sudija Ustavnog suda, koji su glasali za zabranu Dana Republike, dolaze iz evropskih zemalja u kojima se nekoliko hrišćanskih praznika obilježava kao državni praznik. Ideja da su praznici kojima se obilježavaju dani od posebnog značaja za određenu vjersku ili etničku grupu diskriminatorni nema uporište u evropskom pravu – ističe se u Izvještaju.
U dokumentu se podsjeća da je u studiji Evropskog parlamenta iz 2013. godine navedeno da je nekoliko ustavnih sudova, rješavajući navodno diskriminatorski karakter propisa kojima se nedjelja i najvažniji hrišćanski praznici proglašavaju državnim praznicima odbacili ove predmete smatrajući da odluka zakonodavca kao takva nije neracionalna s obzirom na vjersku i istorijsku tradiciju društva i činjenicu da su ovi praznici, vremenom, poprimili sekularno značenje.
