Prema svjedočenjima preživjelih, djeca su morala da pozdravljaju ustaškim pozdravom “Za dom spremni” ili nacističkim pozdravom uz podizanje ruke i da idu u katoličku crkvu…
Priredio: Nenad TADIĆ
JASTREBARSKO, 27. AVGUSTA /SRNA/ – Partizani su krajem avgusta 1942. godine zauzeli dječiji koncentracioni logor Jastrebarsko u kome su ustaše držale srpsku djecu sa Kozare – fotografije preživjelih i izgladnjelih mališana i danas svjedoče o strašnom zločinu.
ZATOČENI MALIŠANI MORALI DA NOSE USTAŠKE UNIFORME
U napuštene barake italijanske vojske, u dvorac grofova Erdodi i Franjevački samostan kraj Jastrebarskog, stigli su sredinom jula 1942. prvi transporti djece iz logora u Staroj Gradišci, a zatim su dovedena djeca sa logorskih ekonomija u Jablancu i Mlaki.
U selo Reka, udaljeno tri kilometra od Jastrebarskog, dovedeno je oko 2.000 djece – u oba logora bilo je 3.336 mališana.
Djeca su trpana u vagone i transportovana u te lokacije gdje su ošišana i morala su da nose ustaške uniforme. Spavala su u barakama i na slami, a u sistem upravljanja logorom bile su uključene i neke časne sestre.
UBIJENO, NA RAZNE NAČINE, 1.018 DJEČAKA I DJEVOJČICA
Prema zvaničnim podacima, 1.018 mališana mahom srpske nacionalnosti ubijeno je u logoru.
Djeca su umirala i od tifusa, ospica, difterije, dizenterije, zaušaka, gladi, skorbuta…
Posebno je bilo perverzno to što su srpski mali logoraši bili prisiljeni da se slikaju sa ustaškim zvaničnicima, kojima je to trebalo iz propagandnih razloga, navode istoričari.
Prema svjedočenjima preživjelih, djeca su morala da pozdravljaju ustaškim pozdravom “Za dom spremni” ili nacističkim pozdravom uz podizanje ruke i da idu u katoličku crkvu.
GLAVNI UPRAVNIK LOGORA BILA JE ČASNA SESTRA BARTA PULHERIJA
Kazna za neposlušne bilo je batinanje i bacanje u samicu. Neki od preživjelih žalili su se na ponašanje časnih sestara, tvrdeći da su neke od njih upotrebljavale šibu i bile veoma grube prema malim srpskim logorašima.
Glavna časna sestra Barta Pulherija, koja je bila upravnik koncentracionog logora za djecu u Jastrebarskom, pobjegla je nakon rata u Austriju.
Ubijena i preminula djeca zakopavana su u masovnu grobnicu unutar logora.
Krajem avgusta 1942, partizani su oslobodili oko 700 mališana.
VIŠE OD 1.600 MALIŠANA UDOMLJENO U HRVATSKE PORODICE
Stradanja srpskih mališana u ustaškom koncentracionom logoru Jastrebarsko prikazana su i u poznatom Junajted Stejts Memorijal Holokaust muzeju u SAD.
Podaci govore i da je 1.637 mališana udomljeno u hrvatske porodice u Zagrebu, Jastrebarskom i okolnim mjestima.
Međutim, u prostoru logora ostalo je oko 300 bolesnih mališana, od kojih su neki tu dočekali i kraj rata.
OSLOBODIOCI U KONCLOGORU PRONALAZILI SVOJU OTETU DJECU
Jedan dio hrvatskih istoričara revizionista, uprkos svim dokazima, arhivi, svjedočenjima i fotografijama, minimalizuje monstruoznost dječijeg konclogora u Jastrebarskom.
Ustaše i vlasti nacističke Nezavisne Države Hrvatske tvrdili su da su partizani “napali dječiji dom u Jastrebarskom”, besrmano falsifikujući istorijske činjenice.
Zapravo, neki od partizana u logoru su pronalazili svoju otetu djecu.
Dječiji konclogor spada među najveća poprišta zločina na ovim prostorima u Drugom svjetskom ratu.
Genocid nad srpskim mališanima u Jastrebarskom zločin je bez presedana, izvršen u dječijem konclogoru, koji su formirale vlasti NDH.
