Na današnji dan, prije tačno 50 godina, Banjaluku je zadesio katastrofalni zemljotres, u kojem grad porušen do temelja. Glavni udar, potres jačine 8 stepeni po Merkalijevoj, odnosno 6 stepeni po Rihterovoj skali, dogodio se 27. oktobra 1969. u 11 sati i 9 minuta.
Poginulo je 15 Banjalučana, a 1.117 ljudi bilo je povrijeđeno. Materijalna šteta bila je ogromna. Potpuno je uništeno 86.000 stanova i kuća i na stotine preduzeća, bolnica, ustanova kulture, javnih zgrada…
U rasčišćavanju ruševina i izvlačenju unesrećenih učestvovalo je 15.000 vojnika JNA, koji su bili stacionirani u kasarnama u Banjaluci i okolini, te na hiljade građna i omaldinaca.
Tog kobnog oktobra, kako se sjećaju stari Banjalučani, bilo je izuzetno hladno, a ljudi su prvu noć nakon katastrofe proveli pod vednim nebom, grijući se uz vatre koje su ložili.
Vijest o katastrofi, ali i o nevejrovatnoj solidarnosti, brzo je obišla svijet. Evo kako su inostrani mediji izvještavali o uništenju jednog od najljepših gradova tadašnje Jugoslavije, poznatog kao grad zelenila, mladosti i sporta.
Ubrzo su u Banjaluku stigli šatori, prikolice, željeznički vagoni… u koje je smješteno unesrećeno stanovništvo. Banjaluka je tih dana bila u suzama, ne samo zbog ruševina i izgubljenih sugrađana, nego i zato što su na put ispratili svoju djecu. Oko 13.000 đaka je, nakon potresa, ispraćeno u brojne gradove širom Jugoslavije, gdje su nastavili školovanje.
Kada se zemlja smirila, počelo je veliko spremanje. Na hiljade teško oštećenih zgrada i kuća je moralo biti srušeno. Tako su radnici morali srušiti i tek izgrađenu Fabriku viskoze, koja je baš tih dana bila spremna za svečano otvaranje. Na njenim ruševinama je nikao jedan od giganata banjalučke predratne industrije “Incel”.
Banjaluka je zahvaljući pomoći, koja je pristizala iz cijelog svijeta, doživjela pravi preporod. Izgrađene su nove škole, fabrike, bulevari i čitava naselja. Interesantno je da je i broj automobila u Banjaluci, nakon potresa, utrostručen.
