Poslanici u Narodnoj skupštini uskoro bi trebalo da raspravljaju o Zakonu o porijeklu imovine i porezu na nezakonito stečenu imovinu, i to na prijedlog SNSD-a. Iz ove stranke traže konsenzus svih političkih partija u Republici Srpskoj. Navode da će na udaru biti imovina onih koji je nisu prijavili, nisu platili porez, kao i onih kod kojih postoji razlika između ličnih primanja i vrijednosti imovine.
Između ostalog, Zakon o porijeklu imovine bi trebalo da se odnosi na one koji su za tri godine stekli imovinu veću za 300 hiljada maraka od prijavljenih prihoda. Teret dokazivanja uvećanja imovine u odnosu na prihode je na Poreskoj upravi, a na fizičkom licu je da dokaže da je imovinu stekao na zakonit način.
– Mislim da građani to očekuju i da ovim zakonom obezbjeđujemo borbu protiv korupcije i sive ekonomije. Mislim da će se veliki broj ljudi naći pod udarom zakona i ne postoji niko, nijedno fizičko lice, koje može to da izbjegne – ističe šef kluba poslanika SNSD-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Igor Žunić.
Prije nego što se i pojavila radna verzija teksta u javnosti, inicijativa je naišla na oprečne stavove političkih predstavnika. U opozicionim redovima smatraju da je riječ o populističkom potezu.
– Ono što će opozicija uraditi je da kroz amandmane predložimo učešće opozicije u primjeni zakona ili neki vid parlamentarnog nadzora u kojem bi opozicija učestvovala. Ako se ovo radi i ako primjena bude po principu da su jedni loši momci, a druge ćemo očistiti, pročistiti ili oprati, onda to nije dobro – kaže poslanik PDP-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Јelena Trivić.
Ko će biti provjeravan, biće utvrđeno godišnjim smjernicama. Upravo su smjernice važan dio kada je riječ o primjeni zakona – ocjena je univerzitetske profesorke i poslanika SDS-a u Narodnoj skupštini Ivanke Marković.
– Da li ćemo mi ići unazad do neodređenog vremenskog perioda, da li ćemo se vezati samo za tri uzastopne godine, ne znam. Postavlja se pitanje šta je sa prihodima koji nisu prijavljeni. Poreska uprava ima evidencije o prihodima koji idu preko računa, a šta je sa onim primanjima koja se ostvaruju a koji ne idu preko računa koji se vode u Poreskoj upravi? – upitala je Markovićeva.
Ko ne bude mogao da dokaže da je na zakonit način stekao imovinu, ostaće bez tri četvrtine njene vrijednosti, odnosno platiće porez u tom iznosu. Kada je riječ o primjeni u Srpskoj, stručnjaci ističu da je riječ o dugotrajnom procesu.
– Postoje stavovi da taj zakon može biti dobar kada je u pitanju oporezivanje akumulirano nelegalno stečene imovine i njen transfer u druge oblike ili transfer na “of-šor” kompanije i druge “rajeve” gdje se porez ne plaća, što opet šteti društvu – ističe ekonomista Aleksandar Ljuboja.
Usvajanjem zakona, Republika Srpska bi, osim Srbije, bila jedina u regionu sa Zakonom o porijeklu imovine. Ranije je najavljen, ali nikada usvojen u Crnoj Gori. Zakon nema ni Hrvatska u kojoj je dva puta u pet godina opozicija predlagala da bude doneseno pomenuto rješenje.
