Terorizam je ustuknuo pred drugom vrstom rata za koju su planetarni politički centri procijenili da je efikasniji i svrsishodniji, piše Predrag Ćeranić, dekan banjalučkog Fakulteta za bezbjednost u autorskom tekstu za portal Sve o Srpskoj.
Tekst prenosimo u cijelosti:
U bezbjednosnom diskursu i dalje dominiraju teme koje se tiču pandemije virusom korona i prijetnji impliciranih u migrantskim talasima.
Sve je, opet, povezano sa politikom i geopolitikom, vodama u kojima bezbjednost odavno “pliva”.
Užasne terorističke napade, kojih nisu bile pošteđene mnoge evropske zemlje, uključujući i Bosnu i Hercegovinu, skoro da više niko i ne pominje. Kako to da je terorizam, donedavno globalna prijetnja i pošast iščezao?
Odgovor i nije tako komplikovan, a nalazi se u dubokim vezama terorizma i politike.
Terorizam je jednostavno ustuknuo pred drugom vrstom rata za koju su planetarni politički centri procijenili da je efikasniji i svrsishodniji. I tu počinje priča o migrantima i virusu korona.
Da li je terorizam kao anhrono oružje bačen u grm?
Ne, ni u kom slučaju. Možda je nastali period, u kojem se ne dešavaju napadi koji su potresali planetu, pogodan da se teroristički napadi, motivi za njihovo izvođenje i načini suprotstavljanja terorizmu kao tema apsolviraju?
Kada tužilac neko djelo kvalifikuje kao teroristički čin, on mora biti siguran da ima dokaze o političkom motivu, jer ukoliko oni nedostaju, počinjeno djelo može kvalifikovati samo kao ubistvo ili izazivanje opšte opasnosti. Terorizam ne može da opstane bez političkog konteksta. Sam teroristički akt je završni, posljednji čin.
Da, stvari se mogu predstaviti kao teatar. U prvom činu su nalogodavci. Kod njih se rađa ideja da se izvede teroristički akt, objasne se razlozi i ciljevi, zatim se donese odluka. U drugom činu je priprema – niži operativni nivo razradi plan, obezbijedi obavještajne podatke, logistiku. U trećem činu pojavljuju se neposredni izvršioci terorističkog akta, indoktrinisani mladi ljudi, ubijeđeni da će ako u smrt pošalju mnoge nevine ljude, iz njihovog ugla posmatrano “nevjernike”, momentalno otići u raj.
Teroristi često i sami stradaju tokom svoje akcije. Indoktrinacija izvršilaca terorističke akcije ide u pravcu da je njihova žrtva neophodna za uspjeh revolucije, odnosno borbe za ideološke ili vjerske ciljeve.
Niz terorističkih akcija koje su se dogodile u prethodnoj deceniji bile su rezultat ekspanzije vehabijskog (selefističkog) pokreta na Balkanu i čitavoj Evropi.
Vehabijski pokret nije mimoišao ni tlo Rusije ni nekadašnje republike Sovjetskog Saveza, danas nezavisne države smještene u Zakavkazju i centralnoj Aziji.
Šta je vehabijski pokret?
Možda je potpuno negiranje razvoja islamske intelektualne misli tokom četrnaest vijekova najupečatljivija karakteristika vehabijskog pokreta. Interpretacija islama iz šestog vijeka, ona koju su njegovali “učenjaci iz prve generacije muslimana”, jedina je mjerodavna za pristalice ovog, koliko vjerskog, toliko i političkog pravca.
Ujedno, pristalice pokreta koji se progresivno razvija u nizu zemalja, ispoljavaju netolerantnost, često i agresivnost prema oponentima, potpuno uvjereni da je jedino ispravno njihovo viđenje islamskog prava.
Vehabijski pokret, kao i svaka ideologija, bez obzira da li se radi o vehabizmu, komunizmu ili globalizmu, primjenjuje istu metodologiju: misionarski rad i, po potrebi, terorizam.
U evropskim zemljama, najviše na tlu Francuske, dogodili su se užasni teroristički napadi. Najpoznatiji su bili napadi u Parizu, izvedeni 7. januara 2015. godine na redakciju satiričnog lista “Šarli Ebdo” i 13. novembra iste godine na dvoranu Bataklan.
U Bosni i Hercegovini pripadnici vehabijskog pokreta izveli su niz terorističkih akata. Na osnovu zvaničnog spiska Suda BiH, na najveću kaznu zatvora, zbog napada na Policijsku stanicu u Bugojnu 2010. godine na 35 godina robije osuđen je Haris Čaušević Oks.
Sud BiH pravosnažno je na 15 godina zatvora osudio Mevlida Јašarevića, koji je pucao na ambasadu SAD u Sarajevu. Na sedam godina osuđen je Husein Bilal Bosnić, neformalni vođa vehabija u BiH. Na spisku osuđenika sa kaznom većom od 10 godina je i Adnan Haračić, kojem je, takođe, suđeno zbog napada na Policijsku stanicu u Bugojnu 2010. godine, a koji je nakon priznanja krivice osuđen na 14 godina zatvora.
Rijad Rustempašić osuđen je 2011. godine na četiri i po godine zatvora zbog planiranja terorističkog napada u Sarajevu.
Napadači na policijsku stanicu u Zvorniku (Republika Srpska) i pripadnike Oružanih snaga BiH u Sarajevu likvidirani su tokom terorističke akcije, te suđenja nije bilo.
Užasni su bili i teroristički napadi u Rusiji. Navešćemo samo najpoznatije: Teroristi su 23. oktobra 2002. godine zauzeli pozorišni centar na Dubrovki za vrijeme predstave “Nord-ost” (Sever-jug), po nalogu čečenskog ekstremiste Šamila Basajeva.
Napad na moskovski metro bio je teroristički napad koji se odigrao 6. 2. 2004. godine kada je bombaš samoubica detonirao bombu u blizini podzemne stanice Avtozavodskaja u sklopu linije Zamoskvoreckaja u moskvskom metrou.
Bombaški napad na metro stanicu Rižskaja se dogodio u Moskvi 31. augusta 2004. godine kada je pripadnica sjevernokavkaske salafističko-džihadističke organizacije Karačajevski džemat aktivirala skrivenu eksplozivnu napravu.
Teroristički napadi na Volgograd u decembru 2013. odnose se na dva samoubilačka bombaška napada tokom 29. i 30. decembra 2013. godine kojima su ciljevi bili civili u gradskom javnom prevozu.
Svi navedeni teroristički napadi bili su ideloški motivisani – stvaranje islamske države sa šerijatskim uređenjem na tlu Rusije, Bosne i Hercegovine i Sirije. Napadači su bili pripadnici vehabijskog (selefijskog) pokreta.
U ovom kontekstu moramo citirati Јasmina Merdana, autora zapažene knjige o vehabijskom pokretu “Vehabizam/selafizam”: “Nije svaki vehabija terorista, nego je svaki terorista vehabija”.
Borba protiv terorizma nije posao samo policije, vojske i specijalizovanih službi bezbjednosti. Ona podrazumijeva stvaranje širokog fronta u kojem su vladine službe, ali i vjerske organizacije, obrazovne institucije i mediji.
Već smo predstavili teroristički akt kao završni čin jedne drame, tj. tragedije.
Najviše ćemo učiniti ako se terorizmu suprotstavimo u prvom činu, kada se rađa ideja o izvođenju napada. Protiv ideje se teško boriti. Ona je moćna sila koja pokreće grupe pa i čitave narode, ruši i stvara države. Јedini način suprotstavljanja jednoj ideji jeste druga, jača ideja. Znači, islamski vjerski autoriteti pred sobom imaju odgovoran zadatak da mladim generacijama objasne da je islam religija koja može da postoji u koizistenciji sa drugim religijama, da islamu ne pripada militarizam, ponajmanje terorizam.
Da se vehabizam, finansira iz Saudijske Arabije, a u službi je sila Zapada, uglavnom velikih korporacija koje imaju ogroman uticaj na vlade svojih zemalja.
Terorizam je u funkciji realizacije geopolitičkih ciljeva globalizma. Pri tome se grubo manipuliše vjerskim osjećanjima mladih. I vjerski autoriteti pravoslavnog i katoličkog sveštenstva na identičan način bi mogli da objašnjavaju pozadinu terorističkih napada i da ruše tezu Semjuela Hantingtona koju je iznio u poznatoj knjizi “Sukob civilizacija”.
U sukobima u Siriji, na jednoj strani su bili legitimna vlada Sirije, Rusija, Iran, a na drugoj strani tzv. Islamska država, Saudijska Arabija, i specijalne jedinice Velike Britanije, Sjedinjenih Država, Francuske i Izraela.
Da li se u Siriji radilo o sukobu civilizacija ili o sukobu interesa?
Velike korporacije imale su cilj da Siriju unište kao državu, što su već učinile sa Irakom i Libijom kako bi ovladale prirodnim resursima tih zemalja, prvenstveno naftom.
Rusija je u Siriju poslala vojsku jer je bila svjesna da bi pad Damaska, glavnog grada Sirije, u ruke tzv. Islamske države, za posljedicu imao izazivanje narednog rata koji bi se vodio na Kavkazu, odnosno, na tlu Rusije. Tako je Rusija odbranila sebe, ali i balkanske države, koje su takođe bile u planu terorista tzv. Islamske države.
Naravno, uloga obavještajnih službi i policije u sprečavanju terorizma je jako važna. Dobrim agenturnim radom i primjenom tehničkih metoda u praćenju komunikacije potencijalnih terorističkih grupa može se blagovremeno doći do kvalitetnih podataka koje će iskoristiti policija i sprečiti napadače.
I u sajber prostoru se vodi velika bitka. Internet je prostor koji koriste teroristi.
Ministarstvo finansija treba da prati tokove novca kojim se teroristi finansiraju.
Obrazovni sistem učenicima i studentima mora pružiti neophodna znanja o bezbjednosnim pojavama i načinima zaštite.
Mediji ni u kojem slučaju ne bi trebalo da daju nepotreban publicitet teroristima, jedina slika koju o njima treba da u javnosti prave jeste da se radi o zločincima.
Sve u svemu, borba protiv terorizma iziskuje stvaranje širokog fronta u kojem će zajedno biti i sarađivati vladine službe i ministarstava, vjerske organizacije, obrazovne institucije i mediji.
