Više od 635.000 građana BiH koriste dozvoljeno prekoračenje po tekućem računu, zvanični su podaci Centralne banke.
Na ovaj način kod banaka smo se zadužili za gotovo 302 miliona maraka.
Riječ je o najskupljim bankarskim proizvodima, ali većina građana priznaje – od plate do plate ne mogu bez minusa.
Pregurati mjesec bez prekoračenja crvene linije na kartici – teško ili nikako.
Da su zavisni o trošenju novca koji još nisu zaradili priznaje većina građana. Prema podacima Centralne banke BiH, više od 630.000 građana BiH bankama duguje 302 miliona maraka. Tome treba dodati i već godinama sve popularnije kreditne kartice.
– Prema podacima na kraju novembra 2022. godine, ukupno zaduženje stanovništva kod banaka po kartičnom poslovanju iznosilo je 268 miliona KM. Kamatne stope na kredite po kreditnim karticama se kreću u rasponu od 13,7 odsto u novembru 2021. godine do 14,7 odsto u novembru 2022. godine – navode u Centralnoj banci.
Zašto tako često posežemo za ovom vrstom kredita, bez obzira na izuzetno visoku cijenu?
– Zato što je po karakteristikama vrlo jednostavno da dobijemo takvu vrstu kredita – naveo je Aleksandar Ljuboja, ekonomista.
Dodatni razlog su i poskupljenja koja ne prestaju.
– Upravo je problem te stagflacije, gdje imamo stagnaciju ekonomsku, gdje je nemoguće da primanja prate. Gdje BDP stagnira ili se smanjuje i imamo inflatorne pritiske, tako da imamo jedno generalno osiromašenje i apsolutno nije začuđujuća ta cifra od 300 i nešto miliona gdje su građani prinuđeni da uđu u crveno da bi pokrili osnovne životne potrepštine – istakao je Muharem Karamujić, Ekonomski fakultet, Univerzitet u Sarajevu.
Posljednji, novembarski podaci o potrošačkoj korpi u Srpskoj pokazuju da prosječne potrebe domaćinstva koštaju 2.370 maraka, a plata ih pokriva tek 51 odsto.
Samo za hranu bilo je potrebno 1.044 marke, pa mnogi nemaju izbora, osim minusa po tekućem računu.
S druge strane, malo je onih koji se zapitaju koliko košta novac pozajmljen iz minusa po tekućem računu, a riječ je o proizvodu koji banke naplaćuju po kamati i do 15 odsto.
– U kombinaciji svih tih faktora, i cijene koštanja kapitala, stepena rizika koji se mjeri, dođemo u poziciju da banka nudi robu koja je dostupna, efikasna i u tom slučaju cijena je malo viša – pojasnio je Ljuboja.
Dodatna nevolja, saglasni su naši sagovornici, je to što se za skupim minusom mnogo lakše posegne nego za i do tri puta jeftinijim kreditom, a mnogo teže se zatvara.
