Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik i ministar kulture Srbije Maja Gojković kao izaslanik predsjednika te zemlje danas su u Boljaniću kod Doboja položili vijence u znak sjećanja na junaštvo i žrtve pripadnika Jugoslovenske vojske u otadžbini u spasavanju savezničkih pilota “Halijard – vazdušni most” prije 79 godina.
Vijence su položili i izaslanik srpskog člana Predsjedništva BiH, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić, ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Danijel Egić, predstavnici Fondacije “Halijard”, Trećeg pješadijskog Republika Srpska puka i zamjenik Ministarstva odbrane u Savjetu ministara Aleksandar Goganović, te grada Doboja.
Program obilježavanja počeo je intoniranjem himni, a nakon što su položeni vijenci očekuju se da se okupljenima obrate prisutni zvaničnici.
Ovom događaju prisustvuju i ministar za evropske integracije i međunarodnu saradnju Republike Srpske Zlatan Klokić, poslanici SNSD u Predstavničkom domu parlamenta BiH Sanja Vulić i Obren Petrović, predsjednik Fondacije “Halijard” DŽon Kapelo i predstavnici Ambasade Srbije u BiH.
Spaseno više od 500 pilota
U akciji “Halijard – vazdušni most” koju su sprovele snage Jugoslovenske vojske u otadžbini, pod komandom generala Dragoljuba Draže Mihailovića, spaseno je više od 500 pilota, a u Boljaniću šezdeset savezničkih avijatičara.
Operacija “Vazdušni most” bila je najveća operacija spasavanja američkih vojnika izvan linija fronta 1944. i 1945. godine.
Vrhovna komanda Jugoslovenske vojske u otadžbini je sredinom oktobra 1944. godine, pod pritiskom partizanskih snaga, sa svojim jedinicama prešla iz Srbije u istočnu Bosnu, a na planini Ozren, u blizini sela Boljanić, kod Doboja, od 22. oktobra do 1. novembra 1944. godine osposobljeno je uzletište.
Sa tog uzletišta je 1. novembra 1944. godine u Italiju poletio avion sa šefom američke vojne misije, pukovnikom Robertom Mekdauelom, kapetanom Džonom Milodragovićem i poručnikom Majklom Rajačićem.
Sa uzletišta u Boljaniću 27. decembra 1944. godine za Italiju je odletio kapetan Nik Lalić, te radio-telegrafista Artur Džibilijan.
Posljednja evakuacija sa Ozrena obavljena je krajem februara 1945. godine po veoma hladnom vremenu. Tada su u dva transportna aviona “C-47” u pratnji nekoliko lovaca evakuisani preostali Amerikanci.
Predsjednik Fondacije “Halijard” Džon Kapelo 2021. godine je u Boljaniću uručio odlikovanje posthumno dodijeljeno komandantu Ozrenske četničke brigade Jugoslovenske vojske u otadžbini Cvijetinu Todiću zbog spasavanja u savezničkih pilota u ovoj akciji. Odlikovanje je tada primio unuk Darko Despotović koji je istakao je da ne smiju biti zaboravljeni srpski heroji i istakao da je četnički pokret na prostoru Ozrena spriječio genocid nad Srbima u Drugom svjetskom ratu.
Obilježavanje ovog istorijskog događaja od republičkog značaja organizuje Odbor Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova.
Autor: SRNA/Srpskainfo