Nikada se od stvaranja Ujedinjenih nacija 1945. godine pa do danas nije dogodilo da pojedinac, uz to još i stranac, nekoj državi članici UN umjesto njenih institucija nametne svoju volju, kojom kaže da ako se ta volja ne poštuje čini se krivično djelo, smatra dr Milan Blagojević, profesor ustavnog prava.
– Nažalost, takvo nešto je jula ove godine nametnuto u BiH od strane Kristijana Šmita, iako to ne može učiniti čak ni parlament (BiH ili entiteta), jer čak ni parlament ne može propisati, a da to bude ustavno, da se čini krivično djelo ako se ne poštuje bilo koja parlamentarna odluka. A upravo to je nametnuo Kristijan Šmit, da nepoštivanje bilo koje odluke OHR-a predstavlja krivično djelo.
Takvo neustavno ponašanje Šmita bi u aktuelnom krivičnom postupku protiv Milorada Dodika i Miloša Lukića u Sudu BiH trebalo biti razlog da upravo taj sud pokrene postupak propisan članom 6.3.c) Ustava BiH.
Tom ustavnom odredbom je propisano da je Ustavni sud BiH nadležan u pitanjima koja mu je proslijedio bilo koji sud u BiH u pogledu toga da li je zakon, o čijem važenju zavisi njegova odluka, kompatibilan sa Ustavom BiH, sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima; ili u pogledu postojanja ili domašaja nekog opšteg pravila međunarodnog prava.
S obzirom na to da nikada do sada OHR nije nametnuo svoj “zakon” prema kojem nesprovođenje bilo koje njegove odluke predstavlja krivično djelo, upravo zato Ustavni sud BiH nikada do sada nije ni odlučivao o tome.
Zato bi Sud BiH u navedenom krivičnom predmetu trebao da pred Ustavnim sudom BiH pokrene navedeni postupak iz člana 6.3.c) Ustava BiH, jer za to ima više razloga. Svi oni se svode na to da je navedenim ponašanjem Kristijana Šmita grubo i flagrantno povrijeđen suverenitet BiH kao države članice UN, koji joj, kao i svakoj drugoj takvoj državi, garantuje Povelja UN svojim članovima 2. i 78. A ta garancija, ti članovi iz Povelje UN su imperativno opšte načelo međunarodnog prava, čije postojanje i domašaj su takvi da zabranjuju svima, uključujući i Kristijana Šmita, da svoju volju nameću kao krivično djelo i zakon bilo kojoj državi članici UN-a, jer to u takvoj državi može da propisuje samo njen nadležni parlament kojeg u tom poslu niko nema pravo da supstituiše.
Zato je, dakle, Šmitovim ponašanjem, da neizvršenje njegove odluke predstavlja krivično djelo, na najgrublji i u dosadašnjoj istoriji nezabilježen način povrijeđen suverenitet države kao imperativno opšte načelo međunarodnog prava, propisano Poveljom UN.
To načelo propisuje i Ustav BiH, jer je u članu 3.3b) tog ustava propisano da su opšta načela međunarodnog prava, dakle i opšte načelo suverenosti države, sastavni dio pravnog poretka BiH i entiteta. Stoga tom svojom odredbom i Ustav BiH tako jasno zabranjuje da u BiH niko osim njenih nadležnih institucija nema pravo da svoju volju nameće kao zakon, a pogotovo je tom odredbom zabranjeno da pojedinac može nametnuti državi i njenim stanovnicima da neizvršenje njegove (samo)volje predstavlja krivično djelo. Takvo nešto ne dozvoljava ni Evropska konvencija o ljudskim pravima i njeni protokoli ni u jednoj svojoj odredbi.
Sve su to, u najkraćem kazano, razlozi zbog kojih bi Sud BiH trebao postaviti ovo pitanje Ustavnom sudu BiH u predmetu po optužnici protiv Dodika i Lukića. Ako to neće postupajući sudija, a sve su (ne)prilike da neće, onda bi mu odbrana optuženih to svakako morala predložiti da učini.
I na kraju, mada ne i manje bitno, Parlamentarna skupština BiH u slučaju Šmitovog zakona, da je krivično djelo ako se ne izvršavaju odluke visokog predstavnika, ne bi mogla, kao što je ranije činila u slučaju nametanja nekih drugih zakona OHR-a, da donese zakon kojim bi ona u istovjetnom tekstu prihvatila i propisala da neizvršenje odluka visokog predstavnika predstavlja krivično djelo, jer bi time potpisala svojevrsnu kapitulaciju BiH pred OHR-om, čime bi ne samo povrijedila suverenitet svoje države čiji je ona parlament već bi to bio i klasičan vid veleizdaje od strane državnog parlamenta – zaključuje Blagojević.
