Prošle, 2023. godine, građani BiH su dali nevjerovatnih 240 miliona maraka za kupovinu uvozne flaširane vode. A nisu morali. Ne samo da se mogu napiti vode iz česme, nego i direktno iz rijeke. Naravno, ne svake rijeke.
Spisak rijeka u BiH koje, bar u gornjem toku, obiluju pitkom vodom vjerovatno je mnogo duži, ali i stručnjaci i ekolozi su saglasni da u ovih 5 rijeka vodu možete piti bez ikakvog straha.
Tara, Suza Evrope
Nekad je bila najpoznatija po splavarenju, a danas po atraktivnim rafting turama, ali mnogi ne znaju da je Tara, rijeka koja teče uz granicu Crne Gore i BiH, odnosno Republike Srpske, cijelim svojim tokom pitka.
Upravo zbog nevjerovatne čistoće već decenijama je zovu i Suzom Evrope. Kanjon, kroz koji teče Tara, najdublji je u Evropi i drugi najdublji na svijetu, poslije kanjona rijeke Kolorado u SAD.
FOTO: MIOMIR JAKOVLJEVIĆ/RINGIER
Samo ponekad, nakon velikih kiša, ili kad rijeka naglo nadođe zbog otapanja snijega na okolnim planinama, oprezni skiperi će goste upozoriti da ipak ne piju vodu iz Tare. U takvim prilikama Suza Evrope dobije karakterističnu “sijeru” boju. Ali, to potraje samo nekoliko sati, ili najviše dan dva.
Trebižat, rijeka sa 9 imena i 2 vodopada
Trebižat je mala, ali nevjerovatno zanimljiva rijeka u zapadnoj Hercegovini. Izvire u blizini Gruda i na pedesetak kilometara svog toka nekoliko puta ponire i ponovo se javlja – pod drugim imenom.
Poznata je i kao rijeka sa 9 imena.
FOTO: SINIŠA PAŠALIĆ/RAS SRBIJA
Na svom toku ima i dva araktivna vodopada – Koćušu i Kravice.
Od izvora do ušća u Neretvu voda Trebižata je pitka i nevjerovatno hladna.
Iako turisti često pohode ovu rijeku, uglavnom se ne usuđuju da se kupaju u njoj. Ta je zabava rezervisana za hrabre lokalce, koji su odrasli na obalama Trebižata.
Neretva, najhladnija rijeka na svijetu
Ipak, Trebižat nije najhladnija rijeka u BiH, bar ne zvanično. Najhladnija, ne samo u BiH, nego i u svijetu je Neretva, odnosno njen gornji tok poznat kao Gornja Neretva.
FOTO: SINIŠA PAŠALIĆ/RINGIER
Upravo u gornjem toku, sve do mjesta Ulog kod Kalinovika, Neretva je i pitka. U donjem toku, kad krene kroz poljoprivredna područja i gradove, više nije za piće, ali je i dalje čarobna i prepoznatljiva po svojoj smaragdnoj boji.
Neretvu zovu i Božanska rijeka i Hercegovački Nil, zbog njene ljepote, a još više zbog značaja za život ljudi, biljaka i životinja.
Vrelo Bune, najveći rezervoar pitke vode
Vrelo Bune u mjestu Blagaj nedaleko od Mostara, jedan je od najvećih prirodnih izvora pitke vode u Evropi. Na ovom mjestu, u pećini ispod planine, u ljetnjim danima, izvire 43.000 litara čiste vode u sekundi.
Ova rijeka je duga samo 9 kilometara i uliva se u Neretvu.
Ušće Bune u Neretvu je posebna atrakcija. Ovo ušće, koje se zove i Bunski kanali, čini niz vodopada, čija se voda sliva u moćni duboki kanal, kojim Buna hita prema Neretvi.
Una, jedna i jedina
Da je posebna rijeka, svjedoči i njeno ime: Una, što na latinskom znači jedna ili jedina.
Obale Une su naseljene vijekovima, a danas je ona pogranična rijeka, koja na mnogo mjesta prelazi iz Hrvatske u BiH i obrnuto.
FOTO: MIRJANA RIBIĆ
Ljepote Une i njenih vododpada, poput Štrbačkog buka ili Milančevog buka u bajkovitom Martin Brodu kod Drvara, opjevane suu pjesmama i utkane u legende.
Manje je poznato, ali je nesporno, da je u gornjem toku voda Une pitka.
