Pravoslavni vjernici danas obilježavaju Lazarevu subotu, dan kad je, po predanju, Isus Hristos podigao iz mrtvih svog prijatelja Lazara iz Vitanije četiri dana poslije njegove smrti.
Ovo Isusovo čudo bilo je zapravo uvod u njegovo raspeće osam dana kasnije; jevrejske glavešine su se uplašile poštovanja koje je Spasitelj imao u narodu, pa su odlučile da ga ubiju kako se “ne bi širilo uznemirenje o Mesiji i njegovim božanskim moćima”.
Lazar Četvorodnevni ili Lazar iz Vitanije, kojem je posvećena Lazareva subota, bio je blizak prijatelj Isusa Hrista. Živio je sa sestrama Martom i Marijom u Vitaniji, četrdesetak kilometara od Svetog grada Jerusalima. Isus Hrist je povremeno odlazio u Vitaniju, gde bi provodio vrijeme u razgovorima i druženju sa Lazarom kojeg je smatrao izuzetno čistom dušom i velikim pravednikom – otud ga je i izabrao za prijatelja, prenosi Žena Blic.
Ali, zbog propovedanja Božje reči širom današnje Svete zemlje, Isus Hrist nije bio u prilici da odlazi kod Lazara koliko je želio. Vijest o njegovoj smrti dobio je kad je bio nadomak Jerusalima, trećeg dana pošto je Lazar preminuo. Odmah je sa apostolima i u pratnji Judejaca krenuo pešice put Vitanije. U kući na kraju ovog mesta, koje je danas pod palestinskom upravom, dočekale su ga u suzama Lazareve sestre Marta i Marija. Molile su ga da ode do Lazarevog groba koji se nalazio nekoliko stotina metara od njihovog veoma skromnog doma i “proba da ga probudi”.
Po predanju, Isus je, videvši svog prijatelja Lazara uvijenog u bele čaršave, izgovorio samo jednu rečenicu: “Ustaj, Lazare!” Njegov prijatelj je tog trenutka otvorio oči, a Judejci koji su pratili Isusa Hrista na ovom putu vrisnuli su od čuda koje se odigralo pred njihovim očima. Marta i Marija blagosiljale su Isusa zbog velikog čuda koje je počinio i zajedno sa vaskrslim bratom Lazarom otišle su kući, a Isus je krenuo put Jerusalima.
Drugi život Lazara Četvorodnevnog
Poslije vaskrsenja, Lazar se zaputio na Kipar, gdje je rukopoložen u čin vladike. Ali, za razliku od ostalih crkvenih velikodostojnika, Lazar Četvorodnevni se nikada nije nasmijao. Samo je jednom prilikom, videvši čovjeka koji je krao, uz ironičan osmeh prokomentarisao: “Glina ide glini”.
Pune tri decenije Lazar iz Vitanije je službovao u Kitionu, a dan bi započinjao molitvom i uzimanjem šećera ili meda. Ovu naviku stekao je poslije vaskrsenja i praktikovao ju je do svog drugog upokojenja, 63. godine nove ere. Po predanju, sva hrana koju bi okusio posle vaskrsenja bila mu je gorka, pa je slatkom hranom privikavao organizam da prihvata druge namirnice.
Druga Lazareva grobnica nalazi se na ostrvu na kom je verno službovao. Kako se na grčkom jeziku grobnica kaže larnaks, tako je i grad Kition dobio ime Larnaka. U ovom gradu nalazi se crkva posvećena Lazaru Četvorodnevnom, nad čijim moštima su se, po predanju, dešavala čudesna iscjeljenja. Arapi su u petom veku uništili crkvu, a deo moštiju Lazara Četvorodnevnog prenet je u Konstantinopolj i uzidan u zidove hrama. Crkva u kojoj se nalazio drugi Lazarev grob je obnovljena i vekovima je posećuju vjernici.
I Lazarev prvi grob u maloj i siromašnoj Vitaniji danas je obavezno mesto hodočašća vernika. Do groba se dolazi strmom ulicom, a potom veoma uskim i strmim stepeništem koje vodi ka mestu na kom je Isus Hrist počinio svoje najveće čudo. Jedan običan znak, poput saobraćajnog, na kom piše “Lazarev grob” putokaz je vjernicima gde bi trebalo da odu da se pomole tokom hodočašća.
Zašto je Lazarevo vaskrsnuće zasmetalo Jevrejima?
Zbog čega je Lazarevo vaskrsnuće bilo “trn u oku” jevrejskim glavešinama? Prema zamisli starih Jevreja, duša je tri dana prisutna sa telom i pokušava ponovo da uđe u njega, ali posle tri dana zauvijek napušta tijelo. Pominjanje četvrtog dana, kada je Isus vaskrsao Lazara, ide u prilog jevrejskoj tezi da je njegova smrt bila konačna. Samim tim, i Lazarevo vaskrsenje bilo je dokaz da je Isus Hrist sin Božji.
Kako stoji u Jevanđelju po Jovanu, nakon što je Gospod vaskrsao svog prijatelja Lazara, „mnogi od Judejaca koji bijahu došli Mariji, vidjevši šta učini Isus, povjerovaše u njega.“
Zbog toga se smatra da je upravo na Lazarevu subotu, kad počinju uskršnji praznici, donijeta i odluka da Isus Hristos bude pogubljen. Svega nekoliko dana kasnije, na Veliki petak Isus je razapet na krst, a dva dana kasnije njegovo telo nestalo je iz groba na Golgoti. Nastavak svi dobro znamo.
