U Spomen-području Donja Gradina kod Kozarske Dubice obilježen je Dan sjećanja na žrtve genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj i 80 godina od proboja logoraša iz koncentracionog logora Jasenovac.
Ovom događaju prisustvovao je i gradonačelnik Prijedora Slobodan Javor koji je bio u delegaciji gradova i opština Republike Srpske koji su na Grobnom polju Topole položili cvijeće, a potom prisustovali parastosu i obraćanju zvaničnika.
Gradonačelnik Slobodan Javor je ovom prilikom rekao da je ponosan što je imao priliku da danas stoji na ovom svetom tlu – u Donjoj Gradini koja je najveće groblje bez nadgrobnih spomenika i najvećem stratištu Jasenovca, jednog od najstrašnijih logora u istoriji civilizacije. Stojimo među sjenkama, u tišini koja vrišti. Vrišti od bola, od nepravde, od krvi nevinih koja je natopila ovu svetu zemlju.
1 od 21
On je dodao da se između 1941. i 1945. godine, u samom srcu Evrope, dogodio zločin koji prevazilazi granice svakog pojma, svake logike, svake ljudskosti. U takozvanoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, pod zastavom ustaškog režima, sproveden je sistematski, organizovan i bestijalan genocid nad Srbima, Jevrejima i Romima. Samo zato što su bili ono što jesu. Zato što su bili rođeni sa “pogrešnim” imenom, “pogrešnim” jezikom, “pogrešnom” krvlju.
” U logoru smrti Jasenovac, toj fabrici smrti i ovozemljaskog užasa, ubijeno je više od 700.000 nedužnih ljudi. LJudi koji nisu počinili nikakav zločin, osim što su postojali. Među njima – više od 20 hiljada djece. Da, djece. Nevine dječice, čija je jedina krivica bila što su rođeni kao Srbi, Jevreji ili Romi. Ubijani su noževima, maljevima, krampovima i kamama. Čak i, za tu priliku specijalno osmišljenim srbosjecima. Ubijani su pred očima svojih majki, koje su potom silovane, ponižavane, i na kraju – zaklane.
To nije bila samo smrt. To je bila nezamisljiva i neshvatiljiva patnja, poslije koje bi smrt stigla kao spasanje. To je bio istinski pakao na zemlji. Pakao stvoren ljudskom rukom. Ustaške zvijeri nisu ubijale samo tijela – one su uništavale duše, gazile dostojanstvo, spaljivale sve što je sveto. To je bio pokušaj istrebljenja cjelokupnog naroda, vjere i kulture.
I zato, Donja Gradina danas nije samo mjesto sjećanja. Ona je ogledalo naše savjesti. Ona je polje prekriveno humkama desetina hiljada naših umorenih predaka. Polje u kojem tišina govori više od svakog govora. Ovdje, svaki korak odjekuje jaukom. Ovdje, svaka travka raste iz krvi nevinih. Ovdje je i cvrkut ptica opelo.
Ali mi ne dolazimo ovdje samo da žalimo. Dolazimo da svjedočimo. Da opominjemo. Da zapišemo u pamćenje sve ono što su neki sistematski željeli da izbrišu. Jer ko zaboravi – tome se i ponavlja. A ko ćuti – saučesnik je.
Istina o Jasenovcu je naša svetinja. Jasenovac je jedan od glavnih stubova našeg identiteta. I kao što se ne odričemo krsta, tako se nećemo odreći istine. Nećemo dozvoliti da se naša sveta žrtva umanje, da se patnja mučenika relativizuje, da se zločin zaboravi.
Ovdje poručujemo – pamtićemo! Prenosićemo istinu s koljena na koljeno. Čuvaćemo ime svakog ubijenog djeteta, svakog zaklanog starca, svake mučene majke. Dok postoji srpski narod – postojaće i sjećanje na Jasenovac.
Jasenovac i Donja Gradina su naši svjetionici koji su nam pokazali pravac kojim moramo da idemo, koji nam dan-danas pokazuju put, i koji će nam pokazivati put dok god postojimo!
Oni su naše ishodište, sa kojeg moramo da crpimo snagu za sva vremena!
Neka je vječna slava i mir dušama mučenika koji su ovdje postradali. Na nama, njihovim potomcima je da nosimo njihov krst, i da ne dozvolimo da se ovakvo zlo ikada više ponovi”, rekao je Javor.
Obilježavanju su prisustvorali predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, srpski član i predsjedavajuća Predsjedništva BiH Željka Cvijanović, premijer Srpske Radovan Višković, ministri u vladama Srpske i Srbije, predsjednik Narodne skupštine Srpske Nenad Stevandić, predsjednik Skupštine Srbije Ana Brnabić.
Prisustvovali su i brojni diplomatski predstavnici, građani, učenici i potomci stradalih.
Dan sjećanja na žrtve genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH /1941-1945/ i 80 godina od proboja logoraša iz Koncentracionog logora Jasenovac u Kozarskoj Dubici organizuje Odbor za obilježavanje Dana sjećanja na žrtve genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH.
Sistem logora smrti NDH obuhvatao je oko 80 logora, a Donja Gradina kao najveće stratište u sistemu koncentracionih logora Jasenovac formirana je avgusta 1941. godine.
Posljednji preživjeli zatočenici ustaškog koncentracionog logora Jasenovac počeli su proboj 22. aprila 1945. godine da bi se spasili iz te fabrike smrti, najveće na jugoistoku Evrope.
Prema podacima Spomen-područja Donja Gradina, u zloglasnom logoru Jasenovac tokom Drugog svjetskog rata stradalo je 700.000 žrtava ustaškog zločina, među kojima 500.000 Srba, 40.000 Roma, 33.000 Jevreja, 127.000 antifašista. U Jasenovcu je stradalo 20.000 djece.
