Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici 24. jula slave Svetu velikomučenicu Еfimiju.
Sveta velikomučenica Еfimija rođena je, vaspitavana i ovenčana mučeništvom u Halkidonu, gradu Vitinije, koji leži na zalivu Crnog Mora, prema Carigradu, s druge strane moreuza Bosfor.
Postradala je tokom carovanja Dioklecijana, a na taj dan se praznuje njen spomen. Ono po čemu je bitna svetiteljka je čudotvorno dejstvo njenih česnih moštiju, koje se posebno prikazalo kao takvo za vrijeme četvrtog vaseljenskog sabora u Halkidonu. Taj sabor je sazvan u vrijeme cara Markijana i Pulherije 451. godine poslije smrti cara Teodosija Mlađeg. Povod za saziv ovoga Sabora dala je Dioskorova jeres, patrijarha aleksandrijskog i Еvtihija, arhimandrita carigradskog, koji su rasprostirali lažno učenje da u Hristu Gospodu nisu bile dve prirode, božanska i čovječanska, nego samo jedna, božanska.
Dva vjeroispovedanja
Na ovom Saboru najvidniju ulogu su imali Anatolije, carigradski patrijarh, i Juvenalije, jerusalimski patrijarh. Pošto prepirkama i dokazivanjima sa obje strane nisu uspjeli da dođu do konkretnog rješenja, patrijarh Anatolije je predložio da pravoslavci i jeretici napišu svoje vjeroispovedanje, pa da ih polože u kovčeg u kom su stajale mošti Svete Еfimije. I svi su se složili sa tim!
Dva vjeroispovedanja su bila napisana i postavljena na prsi velikomučenice, kovčeg je zatvoren i zapečaćen carskim pečatom, a postavljena je i vojnička straža. Zatim su svi proveli tri dana u postu i molitvi. Četvrtog dana, kad su otvorili kovčeg, vidjeli su pravoslavno vjeroispovedanje u desnoj ruci svetiteljke, a jeretičko pod njenim nogama. Tako je Božja sila riješila spor u korist pravoslavlja. Povod da se odaberu njene mošti za pomoć na Saboru bilo je to što su se u prošlosti pokazivale kao čudotvorne.
Ljudi kada su to vidjeli, uz veliku zahvalnost Bogu i svetoj mučenici, mazali bi se tom krvlju radi blagoslova i iscjeljenja od bolesti. Osim što je iscjeljivala, ta krv je bila i veoma miomirisna. Dešavalo se da se izliva iz moštiju i u danima kada nije njen pomen, posebno kad bi arhijerej te crkve vodio bogougodan život.
Krv iz moštiju Svete velikomučenice Еfimije
Na dan pomena Svete Еfimije, svake godine je isticala krv iz njenih moštiju, kao da je tog trenutka potekla iz rana, i obavezno je sakupljana. Mermerna grobnica je bila velika i pokrivena masivnom pločom, a unutra se nalazio drveni kovčeg sa moštima. Na mermernoj grobnici sa lijeve strane nalazio se maleni otvor koji se otvarao u potrebno vrijeme i kroz koji se mogla provući ruka. Kroz njega bi episkop po završetku noćnog bdenja i pred liturgiju provukao sunđer i skupljao krv koju bi kasnije iscijedio u posudu koja je bila predviđena samo za to.
Osim toga, Еfimija se javljala vjernicima koji su joj se sa vjerom molili, kao i onima koji su ležali u bolesti, ili bi joj se u raznim nevoljama obraćali za pomoć. Sa svih strana, naročito iz Carigrada, dolazio joj je narod na poklonjenje.
Vjeruje se da je Еfimija zaštitnica žena, te da svaka žena 24. jula treba da ode u crkvu da joj se pomoli za zdravlje porodice.
