Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici danas slave Svetog Iliju, u narodu poznatog kao Ilija Gromovnik.
Sveti Ilija, veoma poštovan u pravoslavlju kao strog i nepokolebljiv propovjednik etičkih vrijednosti, prisutan je u Starom i u Novom zavjetu kao prorok čije je osobine preuzelo hrišćanstvo dovodeći ga u vezu sa nastankom nove vjere i novim Hristovim dolaskom.
Sveti Ilija je hrišćanski svetac koji je kod pravoslavnih Srba naslijedio osobine predhrišćanskih božanstava, a najviše Peruna, boga gromovnika, koji upravlja olujom, gradom ali i sušom.
– Vjeruje se da je, da kada se Sveti Ilija rodio u 8. vijeku prije nove ere, njegov otac vidio da su ga anđeli povijali u plamen i hranili ga vatrom, što znači da je predodređen da bude vatreni svetac – kaže etnolog Narodnog muzeja u Čačku Snežana Ašanin.
Ona ističe da mu se pridaju značajne osobine i vjeruje se da je on živ svetac koji se uznio na nebo i komanduje vremenskim prilikama.
Ilindan je u crkvenom kalendaru obilježen crvenim slovom i na ovaj praznik se naročito izbjegava bilo kakav rad u polju.
– Vjeruje se da bi ono što bi se danas uradilo đavo odnio, i da bi bilo više štete nego koristi. U narodu takođe postoji vjerovanje da je na ovaj praznik do podne ljeto, a od podne počinje jesen i da u tom periodu smjene, nečastive sile komanduju rijekama i da mogu da naškode zdravlju kupača. Sva ova vjerovanja vezana su za smjenu godišnjih doba pa se zato kaže da je od Svetog Ilije sunce sve milije – kaže Ašanin.
Inače, Sveti Ilija se proslavlja u brojnim domovima kao krsna slava, a kao svog zaštinika izabrali su ga i vazduhoplovci.
Na Ilindan se u Srbiji održavaju brojni vašari i sabori.
