Srpska pravoslavna crkva (SPC) i njeni vjernici danas slave Svetog Arhiđakona Lavrentija.
Sveti Lavrentije (lat. Laurentius ovenčan lovorovim vijencem – krunisan lovorom, 225 – 10. avgust 258. ) bio je arhiđakon Rimske hrišćanske zajednice.
Predanje kaže da je došao iz grada Albasete u Španiji. Bio je učenik arhiđakona Siksta. Kada je učitelj postao episkop Rima 257., Lavrentije je bio rukopoložen za đakona. Njegovo zaduženje je bilo da nadgleda imovinu Crkve i brigu o siromašnima.
Za vrijeme progona cara Valerijana u 258. mnogi hrišćani su pogubljeni a oni koji su izvukli živu glavu a bili su iz plemićkih porodica, izgubili su svoju imovinu i bili su protjerani iz grada.
Jedna od prvih žrtava ovog progona bio je upravo episkop Sikst. Legenda kaže da je pred polazak neutješnom Lavrentiju prorekao da će uskoro i on poći sa njim u smrt, a da će prije toga biti strašno mučen i ponižavan.
Arhiđakon se nimalo nije uznemirio, te je spreman dočekao ostvarenje ovog proročanstva. Prije toga je sakrio sve crkvene dragocjenosti da Rimljani ne bi mogli da ih se dočepaju. On je pogubljen 6. avgusta iste godine.
Poslije toga, njegov učenik Lavrentije je završio u tamnici, gdje je, kaže predanje, činio čuda. Priča se da je nekoliko zatvorenika izliječio od sljepila samo dodirom ruke, a njegove propovedi navele su i neke stražare da povjeruju u Hrista i pređu u hrišćanstvo.
Zato je bio strahovito mučen. Naime, kada je i nakon svega odbio da se odrekne Hrista već savetovao cara da se odrekne lažnih bogova, stavljen je u gvozdeni sanduk ispod koga je podložena vatra.
Dok je živ gorio na ognju, on se zahvaljivao Bogu i istovremeno rugao caru zbog neznaboštva. U bnekim spisima je zabilježeno da je u jednom momentu svojim mučiteljima rekao:
“Ova strana je gotova, okrenite me i zagrizite!”. Tako jezivo je i umro, do kraja ostavši nepokolebljiv u svoja uvjerenja.
Poštovan je kao svetitelj u Rimokatoličkoj i pravoslavnoj crkvi.
Katolici ga praznuju 10. avgusta, a pravoslavci 23.
Inače, zbog činjenice da je vodio računa o crkvenim spisima, smatra se zaštitnikom arhivista i bibliotekara, a u pravoslavnoj ikonografiji, prikazuje se u đakonskim odeždama kako drži kovčeg u ruci, što simbolizuje čuvanje crkvenog blaga.
Interesantno je da ga, jer je i u posljednjim i vrlo bolnim trenucima života ostao vedrog duha, komičari smatraju svojim zaštitnikom. Zato stari ljudi vjeruju da je zbog toga ovo dan za šalu kada se treba što više smijati jer će to goditi i ovom svetitelju.
Ima jedan zanimljiv običaj vezan za dan Svetog Lavrentija. Naime, budući da je avgust kada pada njegov dan, poznat po kišama meteora koje šaraju i uljepšavaju nebo, stari su od davnina govorili da su to zapravo “suze Svetog Lavrentija”.
Takođe, postoji vjerovanje da ko god uveče vidi zvijezdu padalicu, može tražiti od ovog svetitelja ispunjenje jedne želje. I on će je sigurno uslišiti, piše Telegraf.
