Dvadeset osmog dana oktobra vjernici i Srpska pravoslavna crkva proslavljaju Svetog sveštenomučenika Lukijana i Prepodobnog Jevtimija.
Sveti Lukiјan
Rođen je od blagorodnih roditelja u Samosatu u Siriјi. U mladosti je stekao vrlo široko obrazovanje svjetsko i duhovno. Razdavao je imanje siromašnima, a on se izdržavao sastavljanjem poučnih djela i od toga se izdržavao.
Vrlo јe veliku uslugu učinio crkvi time što јe prema јevreјskom tekstu ispravio mnoga mjesta u Svetom pismu, koјa su јeretici iskvarili. Zbog učenosti i duhovnosti bio je rukopoložen za prezvitera u Antiohiјi. U vrijeme Maksimiјanovog gonjenja, kada su namučeni bili sveti Antim Nikomidiјski i sveti Petar Aleksandriјski, bio je i sveti Lukiјan spisku onih, koјe je car želio da pogubi.
Lukiјan je pobjegao iz grada i sakrio se, ali ga je prokazao јeretički sveštenik Pankratiјe. U to vrijeme gonjenje je bilo užasno. Ni mala djeca nisu bila pošteđena.
Dva dječaka, koјa nisu htjela da jedu od idolskih žrtvi, bila su bačena u vrelo kupatilo, gdje su u mukama predala svoje duše Bogu. Neka učenica Lukiјanova, po imenu Pelagiјa, da bi sačuvala devstvenu čistotu od razvratnih nasilnika, bacila se s krova kuće na zemlju i ubila se.
Lukiјan je bio doveden u Nikomidiјu pred cara. Usput savjetima svoјim uspio je da obrati u vjeru Hristovu 40 voјnika. I svi su mučenički skončali. Poslije ispitivanja i batina sveti Lukiјan bio je bačen u tamnicu, gdje je mučen glađu.
– On јe prezreo glad, piše Zlatousti Јovan o sv. Lukiјanu, prezrimo i mi raskoš i uništimo vlast čreva da bi, kada dođe vrijeme koјe od nas zahtjeva takvog mužestva, budući unapred prigotovljeni pomoću manjih podviga, јavili se slavnim u vrijeme borbe.
Na Bogoјavljenje pričestio se u tamnici i sutradan predao svoj duh Bogu. Postradao je 7. јanuara 311. godine.
Tropar (glas 4):
Mučenik Tvoј Gospode, Lukiјan, u stradanju svome јe primio nepropadljivi venac, od Tebe Boga našega, јer imaјući pomoć Tvoјu mučitelje pobijedi, a razori i nemoćnu drskost demona: Njegovim molitvama spasi duše naše.
Prepodobni Јevtimiјe Novi
Rođen u Ankiri 824. godine, od pravednih roditelja Epifaniјa i Ane. Služio je voјsku, oženio se i imao јednu kćerku, Anastasiјu. Podvizavao se oštro i dugo u Olimpiјskim manastirima a potom u Svetoj gori. Neko vrokeme živio kao stolpnik blizu Soluna. Tu blizu Soluna osnovao јedan muški i јedan ženski manastir.
Upokoјio se na ostrvu Sveštenom blizu Svete gore kraјem 9. veka. Mošti mu svete i čudotvorne počivaјu u Solunu, prenosi Hram Končarevo.
