U pratećem programu 18. Međunarodnog festivala pozorišta “Zlatna vila” predstavljena je knjiga Zijaha Sokolovića pod nazivom “Glumac…je glumac…je glumac”. Istoimena predstava premijerno je izvedena 1978. godine na Festivalu MESS, a knjiga je objavljena 2015. godine i predstavlja jednu vrstu refleksije o glumcu, profesiji, pozorištu i prolaznosti svega toga. O knjizi je govorio režiser i dramaturg Darko Cvijetić.
“Čak više nisam siguran da li je to gluma, ima li u životu tog neobičnjaka ikakva prostora za nešto drugo što bi se moglo podvesti pod uobičajen život? Čisto sumnjam. To što on radi možemo nazvati njegovim načinom življenja, a ne možeš opet reći čovjeku da glumi život, muka živa”, riječi su Cvijetića kojima je otvorio večerašnje predstavljanje knjige Zijaha Sokolovića.
Knjiga je podijeljena u dvije cjeline i donosi jedinstven i dubok pogled na pozorišnu umjetnost kroz fenomen glumca.
“Knjiga ‘Glumac…je glumac…je glumac’ je materijalni dokaz da je postojala predstava u kojoj je glumac vladao iluzijom u svojoj prolaznosti. Glumac jeste jedna prolazna umjetnost, ali ovo je dokaz da je bila”, rekao je Sokolović.
Prvi dio knjige predstavlja tekst monodrame u kojoj glavni lik, Glumac, ironično prikazuje savremeni odnos prema umjetnosti i kritikuje položaj glumca u današnjem društvu. Originalnom dramaturgijom i interakcijom sa publikom Glumac stvara iluzije predstave koja ne postoji, ispitujući suštinu pozorišta i umjetničke iluzije.
“To je integralni tekst predstave sa 45 eseja od velikih glumaca, kolega kritičara, dramaturga i režisera o fenomenu glumca koji je napisao tekst o glumcu, režirao tekst o glumcu i igra predstavu o glumcu”, istakao je Sokolović.
Drugi dio donosi niz scena koje prate glumačku karijeru i život glavnog lika, otkrivajući njegov put od čovjeka do glumca. Ovaj ciklus scena bavi se egzistencijalnim dilemama i suštinom glumačkog poziva.
“Za 46 godina, 1.643 predstave, tekst je preveden na engleski, francuski, njemački, poljski, italijanski i makedonski jezik, a 19 glumaca u svijetu je igralo ovaj fenomen teksta ’Glumac…je glumac…je glumac’”, naveo je Sokolović.
On je dodao da ga posebno raduje činjenica da na Festivalu pozorišta može da se upriliči promocija knjige o glumcu.
Knjiga je u suštini ciklus pitanja: ko je glumac kada ne glumi, postoji li on izvan scene, gdje prestaje uloga, a počinje život? Sokolović u svojim riječima ne traži odgovore nego ih provocira, ostavljajući čitaocima prostor da sami razmisle o sopstvenim uvjerenjima i postojanju. Njegov tekst prevazilazi granice pozorišta i ulazi u filozofiju svakodnevnog života. Kroz čitavu knjigu provlači se ideja o odgovornosti glumca, ne samo kao interpretatora nego kao čovjeka koji svojim radom utiče na kolektivnu svijest. Nije namijenjena isključivo za glumce, nego svakome ko je osjetio razliku između onoga šta pokazuje drugima, a šta u suštini jeste.
Sokolović je jedan od najznačajnijih ličnosti filma i teatra u Bosni i Hercegovini. Tokom bogate karijere ostvario je više od 150 pozorišnih uloga, 28 televizijskih serija i 57 filmskih ostvarenja, od kojih su mnoga obilježila jugoslovensku, postjugoslovensku i bosanskohercegovačku kinematografiju. U pratećem programu trećeg dana Festivala, sutra će biti upriličeno predstavljanje glumca Tarika Filipovića.
