U Muzeju Kozare u Prijedoru večeras je otvorena izložba arhivskih dokumenata pod nazivom “Eparhija banjalučka u Drugom svjetskom ratu 1941–1945 – mučeništvo Srpske pravoslavne crkve u Bosanskoj krajini”.Izložbu je priredio Arhiv Republike Srpske u saradnji sa Arhivom Srpske pravoslavne crkve /SPC/ i Muzejom žrtava genocida iz Beograda, a prikazani su dokumenti iz više arhivskih fondova i zbirki. Izložbu arhivske građe prati knjiga/zbornik dokumenata “Svjedočenja o zatiranju – prilozi za istoriju stradanja Srba Eparhije banjalučke 1941. godine”.
Ova značajna izložba i knjiga plod su jednogodišnje saradnje ove tri institucije. Autori izložbe i knjige su istoričari i arhivisti Bojan Stojnić, Radovan Pilipović i Veljko Đurić Mišina, direktor Muzeja žrtva genocida iz Beograda koji je prisustvovao večerašnjem otvaranju u Prijedoru.
1 od 12
“Na ovaj način želimo da opomenemo i podsetimo na neke velike tragedije koje je doživeo narod na ovim prostorima, prvenstveno SPC u Drugom svetskom ratu na teritoriji Nezavisne Države Hrvatske /NDH/, smatajući da smo te lekcije trebali već naučiti posle tog rata da se one ne bi ponovile, a, nažalost, mnogo toga se ponovilo”, izjavio je novinarima Đurić.
On je dodao da ne postoje egzaktni podaci o broju porušenih hramova, niti ubijenih sveštenoslužitelja SPC u Drugom svjetskom ratu.
“No, zna se da su pripadnici hrvatskih oružanih snaga ubili više od stotinu i protjerali oko 500 sveštenika, te da je na teritoriji NDH zapaljeno i opljačkano najmanje 800 hramova. Najviše su stradale eparhije Gornjokarlovačka i Banjalučka. Opljačkano je nemjerljivo kulturno-istorijsko blago, a jedan dio tog blaga nikad nije vraćen SPC i danas se nalazi po muzejima i arhivima u Hrvatskoj”, rekao je Đurić.
Direktor Muzeja Kozare Zoran Radonjić naveo je da izložba kroz 25 panoa govori o jednoj prilično zapostavljenoj temi prethodnih decenija – o stradanju SPC u NDH.
“Sama izložba sa mnoštvom skeniranih dokumenata i fotografija iz perioda 1941-1945. godina jasno potvrđuje razmjere stradanja sveštenstva, pravoslavnih hramova, ali i pokrštavanje, progone i ubijanje pravoslavnih vjernika u NDH”, rekao je Radonjić.
Prijedorčani će ovu izložbu u Muzeju Kozare moći pogledati do 10. februara.
