Narodno predanje dalo mu je nadimak Nejaki jer nije uspevao da zaštiti svoju državu, ni od spoljnih napada, ni od unutrašnjih potresa.
Pravoslavna crkva danas slavi praznik posvećen poslednjem vladaru iz dinastije Nemanjić – caru Urošu, u narodu prozvanom “Nejaki”.
Uroš je vladao od 1355. do 1371. godine, a zadužbina mu je manastir Matejča. Na presto je došao sa tek 19 godina, i nije se snašao u državničkim poslovima, te je posledično, vrlo brzo izgubio kontrolu nad oblasnim gospodarima, pri čemu je prednjačila samovolja braće Mrnjavčević, Vukašina i Uglješe.
Narodno predanje dalo mu je nadimak Nejaki, koji se može primeniti koliko na njegovu mladost, toliko i na njegove intelektualne osobine. Savremeni srpski letopisi, koji su o njemu pisali s vidljivim saučešćem, govore za njega, da je bio “po istini krasan i dostojan divljenja po izgledu, ali mlad smislom”, da je odbacivao staračke savete, a pričao i voleo savete mladih, i da je zbog toga zlo prošao.
Uroš je Vukašina morao da uzdigne za kralja 1365. godine, pa su tako on i Uroš bili savladari, dok je Uglješa dobio despotsku titulu. Kako dalje beleže letopisci “carstvo njegovo uzeše jedan deo knez Lazar, a drugi deo Vukašin, koji, drznuvši se na kraljevstvo, ništa se nije brinuo o prokletstvu Svetoga Save. A grčke krajeve i gradove uze Uglješa.“ Uroš je bio žrtva bahatosti vlastele koja se naglo obogatila u prethodnim ratovima i pljačkama.
U takvom rasulu odigrala se Marička bitka između turske i srpske vojske, gde je Srbija teško poražena, a braća Mrnjavčević poginula. Dva meseca kasnije, preminuo je i car Uroš u svojoj 33. godini.
Hroničari onog doba pišu: “Njegovom smrću skonča se Carstvo srpsko, jer on beše sedmi i i poslednji vladar iz roda Nemanjina.“
Kasnije se narodom pronela priča, pretpostavlja se u vezi sa poznatim i popularnim pričanjima iz romana o Tristanu, da je kralj Vukašin lišio cara ne samo prestola nego i života. A ubio ga je, govorila su najrasprostranjenija pričanja i narodne pesme, u lovu, na vodi, kad se car sagao da se osveži.
Naša crkva je, na osnovu tog predanja, oglasila Uroša za mučenika. Smrću cara Uroša 1371. godine ugasila se vladavina loze Nemanjića i otpočela agonija srpske države i naroda, vekovima sa raznih strana gaženog, ali nikad satrvenog zahvaljujući baš duhovnoj snazi i nasleđu koje mu je ostavila epoha Nemanjića.
Dnevno.rs