КОЗАРСКА ДУБИЦА, 20. ОКTОБРА /СРНА/ - Антун Милетић, највећи познавалац страдања у концентрационом логору Јасеновац у Независној Држави Хрватској /НДХ/, потврдио је данас да ће свој легат поклонити Републици Српској, а да ће бити чуван у библиотеци у изградњи у оквиру манастира Моштаница у Козарској Дубици.
Antun Miletić, najveći poznavalac stradanja u koncentracionom logoru Jasenovac u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/, potvrdio je danas da će svoj legat pokloniti Republici Srpskoj, a da će biti čuvan u biblioteci u izgradnji u okviru manastira Moštanica u Kozarskoj Dubici.
“Legat dajem na povjerenje Republici Srpskoj i smatram da tu treba i da ostane, bude digitalno obrađen i dostupan javnosti i istraživačima”, rekao je Miletić na konferenciji za novinare u Kozarskoj Dubici.
Ovaj doajen jugoslovenske istoriografije naveo je da se istraživanjem o Jasenovcu i Donjoj Gradini počeo baviti 1977. godine, kada se u bivšoj Jugoslaviji o tome nije mnogo pričalo, već se težilo zaboravu.
Miletić je istakao da njegov legat sadrži autorske knjige, zapise i dokumente koje je skupio iz nekoliko država, te njegovu ličnu biblioteku.
Direktor Arhiva Republike Srpske Bojan Stojnić rekao je da je Miletić cijeli svoj naučni život posvetio temi Jasenovca, a da njegov legat sadrži 25 paketa kopija arhivske građe, knjiga, stručnih i naučnih radova o temi stradanja srpskog naroda u NDH.
“Arhiv Republike Srpske kao centralna institucija po pitanju zaštite, čuvanja i publikovanja arhivske građe svakako je zainteresovan da pruži svu stručnu i naučnu pomoć kada je u pitanju legat profesora Miletića, a mi smo jedini referentni u Republici Srpskoj da to uradimo”, izjavio je Stojnić.
On je naveo da je Arhiv Republike Srpske spreman da preuzme kompletnu zbirku arhivske građe, dokumenata i rukopisa i da ih stručno, arhivistički obradi i publikuje uz saglasnost autora, kako bi bila digitalizovana i onlajn dostupna svim istraživačima bilo gdje u svijetu.
“Prije dvije godine smo digitalizovali veliku zbirku sa više od 32.000 dokumenata koji su se nekada čuvali u Spomen-području Jasenovac i što je prikupljano do 1991. godine. To je digitalizovano i dostupno na našem sajtu svim istraživačima potpuno besplatno”, rekao je Stojnić.
Istoričar Predrag Lozo iz Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica istakao je da je Miletić osamdesetih godina 20. vijeka svjedočio buđenju svijesti o genocidu nad Srbima u NDH.
“NJegov rad pokrenuo je čitav javni diskurs i raspravu koja je u tadašnjoj Jugoslaviji do tada bila nezamisliva, a to je rasprava o potisnutom porodičnom i pojedinačnom pamćenju iz koga je kasnije i stvorena Republika Srpska i ono što imamo danas”, ukazao je Lozo.
On je podsjetio na riječi velikog srpskog istoričara Milorada Ekmečića, koji je rekao da je “Republika Srpska ostatak ostataka klanog i nedoklanog naroda i da je srž Republike Srpske namjera da nam se ne ponovi ono što nam se desilo između 1941. i 1945. godine”.
Lozo je istakao da je kultura i politika pamćenja svakog ozbiljnog naroda i društva podrazumijeva ozbiljan istraživački i naučni rad, koji je često produkt institucionalnog pristupa, ali i pojedinačnog istraživačkog entuzijazma.
“Svi zajedno imamo dužnost da obezbijedimo da nam se ne ponove događaji iz prošlosti u nekom sličnom obliku i u tome smislu je značajan današnji čin i rad profesora Miletića, koji donosi veliki broj istoriografskih izvora i ostavlja velika polja za naredna istraživanja”, naveo je Lozo.
U pratnji saradnika Zorana Kosa, Miletić je predao danas svoj legat igumanu manastira Moštanica u Kozarskoj Dubici Sergiju Antiću, koji je istakao da je taj legat najveći dar ovom manastiru, srpskom narodu i istoriji ovog kraja, jer sadrži cjelokupan životni trud i rad ovog značajnog istoričara.
“Počastvovani smo ovim i trudićemo se da legat dostojanstveno prihvatimo i sačuvamo, čuvajući vjeru i identitet srpskog naroda i za generacije koje dolaze iza nas. Manastir ima svoju staru biblioteku, a sljedeće godine biće formirana nova biblioteka koja će sarađivati sa našim državnim institucijama da bi bila dostupna u elektronskom formatu”, rekao je iguman Sergije.
Miletićev legat sadrži cjelokupan materijal o stradanju srpskog naroda Kozare i Potkozarja u Drugom svjetskom ratu i sastoji se od oko 500 knjiga drugih autora, naučnih radova i autorskih djela Miletića objavljenih u više tomova sa više od 5.000 stranica od kojih se većina odnosi na stradanje srpskog naroda u Jasenovcu.
Legat sadrži i više od 200.000 fotokopija dokumenata na osnovu kojih je Miletić vršio svoja istraživanja, a izvori dokumentacije sabrani su iz arhiva Vašingtona, Berlina, Beča i bivše Jugoslavije.
