Bregzit je uspio, Britanci sa 51.9% glasova ZA, glasali za napuštanje EU.
Evropska istorija krenula je unazad, Britanci koji nisu nikada ni bili 100% u EU, odlučili su da pokrenu točak raspada EU, što odgovara još nekim članicama EU, koje imaju sličan stav i podršku više od 50% svojih stanovnika za napuštanje ove unije.
Kako brzo ili koliko sporo bi se takav trend mogao proširiti u slučaju Brexita, teško je pretpostaviti, ali je evidentno da se ovaj proces neće zaustaviti na izlasku Velike Britanije, velike države i najveće svjetske ekonomske sile.
Najdalje u negativnim prognozama je otišao Donald Tusk, istoričar i bivši Poljski premijer, koji na osnovu ličnog iskustva zna šta znači napraviti pogrešnu odluku i stati na pogrešnu stranu, izjavio je prošle sedmice: “Brexit bi mogao biti početak uništenja ne samo EU-a nego i cjelokupne zapadne političke civilizacije.”
Nekako, lično ne mogu da se otmem utisku, da Britanija ovo ne radi ishitreno i napamet, već naprotiv smišljeno i dobro pripremljeno u dogovoru sa SAD, za ono što slijedi u budućnosti.
Ishod Brexita, je uzdrmao Njemačku i Francusku, dvije najsnažnije zemlje evropskog kontinenta i utemeljivače EU, koje moraju pronaći način da se konsoliduje ostatak EU, koji već danas licitira sa datumima održavanja sličnog referenduma.
U slabosti Francuske privrede i trenutnom padu Njemačke privrede, koja je pretrpjela najviše štete od sankcija EU ka Rusiji, leži njihova nesposobnost da se dogovore o tome kako ojačati evropsku privredu i stabilizovati evrozonu. Cjelokupna situacija može pogodovati zemljama zapadnog Balkana, da ukoliko se pronađu resursi za stabilizaciju eurozone i populističke partije u zemljama EU ostanu na vlasti, to bude pogodan trenutak za ubrzan prijem svih država zapadnog Balkana u EU.
Ono što potencijalno stoji kao opasnost i što je po mnogima izvjesnije, je zatvaranje vrata EU ka zemljama zapadnog Balkana, na duži vremenski period, dok se situacija između članica EU ne stabilizuje i ojača. Doprinos ovoj činjenici daje istorija dešavanja u posljednjih godinu dana i duže, gdje je u vidnom porastu nezadovoljstvo stanovnika EU zone sa trenutnom ekonomskom situacijom, sa povećanom konkurencijom na tržištu rada i prilivom migranata.
Kako na programu evroskeptika stoji agenda po kojoj je ostanak u EU najmanje popularan u Poljskoj i Mađarskoj, u Francuskoj izraženiji nego u Britaniji, u Austriji su izbori pokazali da desnica uživa veliku podršku, nameće se pitanje koliko dugo EU može opstati i da li zemlje zapadnog Balkana jurišaju ka praznoj i porušenoj kući.
Brexit je jasno stavio do znanja da narod u jednoj državi ima pravo, zagarantovano međunarodnim konvencijama, da se na referendumu izjasni o svojoj sudbini, ekonomskoj i geografskoj pripadnosti. To pravo u skorijoj istoriji je iskoristio Kvebek, kanadska pokrajna sa većinskim francuskim stanovništvom, da se izjasni o ostanku unutar države Kanade, to pravo su iskoristili u Australiji da se izjasne o ostajanju u uniji država koje čine Veliku Britaniju, Crna Gora je iskoristila referendum da se otcijepi od zajednice sa Srbijom, isto pravo pokušavaju iskoristiti Katalonci da se otcijepe od Španije, ali na to pravo nemaju narodi u BiH.
U BiH definitivno postoji izražena, kod nekih prikrivena želja, da se BiH podijeli na tri nezavisna dijela, gdje je vlast u RS najglasnija, koja za saveznika ima hrvatski entitet u sastavu Federacije BiH, dok se bošnjačka strana javno ne deklariše, ali prećutno odobrava i čeka takav rasplet situacije. Brexit bi definitivno tu mogao pomoći u narednoj deceniji, u kojoj se očekuje da se EU nastavi razjedinjavati i ekonomski slabiti, sa izraženim ekonomskim i finansijskim disparitetom država članica.
Republika Srpska svoju šansu vidi u otcjepljenju, kao samostalna država, ekonomski naslonjena na maticu Srbiju, koja bi u buduće, kao i do sada, vodila brigu o ekonomskoj i bezbjednosnoj stabilnosti u RS. Ovim potezom RS se ne zamjera ni jednom entitetu u BiH, jer i oni to priželjkuju, niti EU koja će se baviti svojim problemima na polju ekonomije, finansija i bezbjednosti.
Šansa Srbije, Republike Srpske i ostlih zemalja Zapadnog Balkana pa i zemalja EU je u ekonomskoj uniji zemlja BRIKS-a (Brazil, Rusija, Kina i Južna Afrika) koja od svog formiranja pa do danas jača međusobne ekonomske i bezbjedonosne veze i aktivno pregovara o proširenju BRIKS zone. Nedavna trodnevna posjeta kineskog predsjednika Si Đipinga republici Srbiji, je dokaz takve politike i definitivno potvrđuje tezu da su se figure na šahovskoj tabli svijeta, nepovratno pomjerile.
Evidentno i svima poznato je da proizvodi i usluge sa prostora država Zapadnog Balkana nemaju dobar tretman i priznat kvalitet u zemljama EU, ne u količini koja je dovoljna i održiva, pa je potpuno prirodno i tržišno opravdano da se privreda Zapadnog Balkana okrene tržištima BRIKS-a, koje predstavlja 42% ukupne svjetske populacije, oko 20% svjetskog društvenog proizvoda i posjeduju devizne rezerve u visini od 4 triliona američkih dolara.
Zaključak se sam po sebi nameće, da je jedina realna i ekonomski opravdana opcija spoljne i unutrašnje politike Republike Srpske, uz Srbiju i ostale zemlje Zapadnog Balkana, put ka ekonomskoj uniji zemalja BRIKS-a.
