Predsjednik Udruženja Sarajlija u Bratuncu Vidomir Banduka rekao da je od egzodusa Hadžićana u Bratunac 1996. godine do sada umrlo više od 300 ljudi od karcinoma koji su dobili kao posljedica bombardovanja osiromašenim uranijumom, ili u prosjeku mjesečno po jedno lice.
Banduka je naglasio da trenutno u Bratuncu oko 50 ljudi sa područja Sarajevske regije, tačnije Hadžića, boluje od karcinoma, a samo od početka ove godine već ima petoro Hadžićana oboljelih od karcinoma.
– Uglavnom su umirali oni koji su u Hadžićima bili izloženi gađanju NATO snaga municijom obogaćenom osiromašenim uranijumom, a među njima je najviše radnika Remontnog zavoda – istakao je Banduka.
Bilo je godina, kaže on, kada su dvije trećine umrlih bili radnici Remontnog zavoda koji je bio najžešće bombardovan.
– Kod muškaraca je to najčešće rak pluća i debelog crijeva, a kod žena dojke. Od dolaska Hadžićana u Bratunac najmanje 300 ljudi umrlo je od karcinoma koji su dobili kao posljedicu bombardovanja osiromašenim uranijumom – istakao je Banduka.
Prema njegovim riječima, tada je na područje Hadžića, a najviše na Remontni zavod, prema priznanju međunarodnih eksperata, bačeno tri tone osiromašenog uranijuma, pretežno u sastavu upozoravajuće municije.
– Najveće posljedice bile su od prašine koja se stvarala tokom tih napada – naglasio je Banduka.
Prema popisu iz 1992. godine, Srba je u Hadžićima bilo oko 7.000.
On je rekao da su obolijevale sve kategorije stanovništva, i muškarci i žene, razne starosne dobi od novorođenčadi do najstarijih.
Banduka, koji je bio član Prvog anketnog odbora za istraživanje posljedica bombardovanja municijom koja je sadržavala osiromašeni uranijum koji je formirala Narodna skupština Republike Srpske 2002. godine, rekao je da je Anketni odbor od svih članica NATO-a tada tražio da dostave podatke.
– Zanimljivo je da sve moćnije zemlje kao što su Engleska i SAD nisu htjele da potvrde da je korištena municija sa osiromašenim uranujumom, ali su Španci i Holanđani rekli da postoji mogućnost da je korištena takva vrsta municije – naglasio je Banduka.
On je naglasio da podatke ima Institut za javno zdravstvo Republike Srpske.
U Republici Srpskoj raste broj oboljelih od karcinoma i samo od 2005. do 2015. godine povećan je za 50 odsto, a stručnjaci smatraju da je neophodno sprovesti istraživanja da bi bilo utvrđeno da li je to posljedica NATO bombardovanje 1995. godine projektilima sa osiromašenim uranijumom.
Prema podacima iz Registra malignih bolesti, koji je 2001. godine ustanovio Institut za javno zdravstvo Srpske, 2005. godine u Republici Srpskoj bilo je 3.907 novooboljelih, pet godina kasnije 4.986, dok ih je 2015. godine bilo 5.972.
Podaci Instituta za javno zdravstvo Srpske pokazuju da je od malignih bolesti u Republici Srpskoj 2005. godine umrlo 2.673 lica, 2010. godine 2.670, a 2015. godine 3.113 lica.
Nacionalni koordinator za maligna oboljenja Zdenka Gojković rekla je Srni da su ratna dešavanja sigurno uticala na povećanje incidence malignih oboljenja, ali i da postoje i drugi faktori rizika, poput nasljednih genetskih promjena, koje utiču na pojavu određenih vrsta karcinoma.
Ona je istakla da je na području oko Bratunca, gdje se nastanio dio Srba nakon što su napustili Hadžiće, primijećen znatan porast određenih malignih oboljenja, što se može povezati sa određenim stepenom zračenja tokom bombardovanja.
