Ukoliko bi Albanci oteli jezero Gazivode, Priština bi u tom slučaju kontrolisala snabdjevanje strujom i vodom za čitav srpski narod na sjeveru Kosova.
Godinama unazad vodi se polemika oko hidrosistema koji je od strateškog značaja za opstanak Srba u severnom delu KiM. Iako vodne kapacitete jezera najvećim delom koriste Albanci za termoelektranu „Obilić” i za stanovništvo, jezero Gazivode za srpski narod predstavlja hidroenergetski potencijal od velikog značaja.
FOTO: ZORAN ŽESTIĆ / TANJUG
Gazivode su u proteklom periodu bile često pominjane kao meta prištinskih vlasti, koje žele da ih uključe u kosovski energetski sistem. Iako se Priština služi trikovima i traži da joj se prepusti upravljanje Gazivodama, a da se kasnije rešava pitanje vlasništva, Srbija je odlučna u tome da ne dozvoli Albancima većinsko upravljanje.
Direktor Kancelarije za KiM Marko Đurić, kazao je da su veštačko jezero i hidrocentrala, trafostanica Valač i RMH kombinat Trepča strateški energetski resursi Republike Srbije na severu Kosova.
– Jezero Gazivode ima oko 380.000 kubnih metara vode uvek na stanju. Čitav sever KiM, Kosovska Mitrovica, Zvečan, Zubin Potok, Vučitrn i opština Srbica snabdevaju se vodom sa ovog jezera, a termoelektrana u Obiliću ne bi mogla da radi bez vode sa Gazivoda, kojom se hlade reaktori koji proizvode električnu enegiju – istakao je Đurić.
U letnjim mesecima, ističe Đurić, kada su velike suše, voda sa Gazivoda se prepumpava u Gračaničko jezero, tako da i kad Priština nema dovoljno vode, dobijaju vodu sa Gazivodskog jezera.
Celokupnu tenziju oko Gazivoda je dodatno podgrejalo dojučerašnje prisustvo vojnika Kfora, koji su poslednjih dana svojim vozilima praktično blokirali prilaze jezeru.
FOTO: ZORAN ŽESTIĆ / TANJUG
Pogled na prostor veštačkog jezera
Pripadnici američkih vojnih snaga povukli su se juče sa prostora jezera Gazivode, a vojnici su tokom jučerašnjeg dana patrolirali magistralom u Zubinom Potoku.
Oko samog veštačkog jezera i hidrocentrale koplja se lome zapravo jer onaj ko ih kontroliše ima pod kontrolom energetske resurse za sever Kosova, ali i vodne resurse za teritoriju celog KiM..
– Gazivode su imovina Repubike Srbije, a hidroelektrana je u vlasnistvu i pod upravom EPS-a. Čak 90 odsto kapaciteta hidrosistema nalazi se na teritoriji opštine Zubin Potok, odnosno dve trećine jezera je na teritoriji KiM, a trećina na teritoriji centralne Srbije – objasnio je Đurić.
Gazivode, inače, prihoduju desetine miliona evra godišnje samo od vode, a da ne govorimo o radnim mestima za Srbe. Imovina ovog celog kompleksa je od neprocenjive vrednosti.
– Nije potrebno da naglašavam koliko je za Srbe na KiM značajno to što je predsednik Aleksandar Vučić čvrsto uz naš narod i što je čvrsto posvećen politici očuvanja naše imovine, uključujući i Gazivode, mirnim i diplomatskim sredstvima – zaključio je Đurić.
FOTO: D. DANILOVIĆ / RAS SRBIJA
Marko Đurić
Uprkos činjenici da se čak 74 odsto površine jezera nalazi na teritoriji opštine Zubin Potok, a 25,9 odsto na teritoriji Novog Pazara i Tutina, Priština tvrdi da je reč o njihovoj imovini. Prema pisanju kosovskih medija, Priština je kompletnu elektrodistribuciju i elektromrežu, uključujući i Gazivode, već prodala jednoj turskoj kompaniji koja, potražujući plaćeno, ne može da uđe na posed jezera i hidrocentrale.
Jedna od najvećih brana
Beogradska firma Hidrotehnika-Hidroenergetika je od 1973. do 1977. godine, u ataru sela Gazivode podigla jednu od najvećih brana sa glinenom osnovom u Evropi, po projektu firme “Energoprojekt” iz Beograda. Kamen temeljac za izgradnju brane budućeg veštačkog jezera Gazivode postavljen je na Petrovdan 1972. Položio ga je tadašnji predsednik Saveznog izvršnog veća Džemal Bijedić. Jezero je dužine 24 kilometra, visina brane je 107 metara, u osnovi je široka 460, a duga 408 metara.
