Poslanici Evropskog parlamenta iz reda Evropskog hrišćanskog političkog pokreta su 27. juna u Briselu objavili Deklaraciju o crnogorskom Zakonu o slobodi vjeroispovijesti.
Dana 27. decembra 2019. godine, Skupština Crne Gore usvojila je zakon pod nazivom “Zakon o slobodi vjeroispovijesti ili uverenja i pravnom položaju vjerskih zajednica”, koji je stupio na snagu 8. januara 2020. godine.
Ovim zakonom regulišu se dva aspekta: registracija i zakonsko priznavanje svih vjerskih zajednica u Crnoj Gori i imovina i vlasništvo crkve.
Novi sistem registracije je prilično komplikovan i kontradiktoran, i čini se da se nekim njegovim odredbama diskriminiše Srpska pravoslavna crkva, dok se favorizuje “Crnogorska pravoslavna crkva”.
Druga tačka sukoba je crkvena imovina. Ukoliko se ne obezbjede jasni dokazi o vlasništvu, država će polagati pravo na nju. Srpska pravoslavna crkva tvrdi da je takva odredba usmjerena protiv nje, kao i da Vlada Crne Gore namjerava da nacionalizuje njenu imovinu.
Ovaj zakon takođe je kritikovan po osnovu dva pitanja koja se tiču vjerske pouke.
Prvo, iako se priznaje pravo roditelja da vrše vjersku pouku svog djeteta u skladu sa svojim vjerskim uvjerenjima, to se mora vršiti uz poštovanje “psihičkog integriteta djeteta” (Čl. 52) i samo do njegove 11. godine života. Kada dijete napuni 12 godina, ono odlučuje za sebe.
Kao drugo, nijednoj vjerskoj zajednici ili skupini nije dozvoljeno da osnuje vjersku osnovnu školu.
Evropska komisija za demokratiju kroz pravo (Venecijanska Komisija) Savejta Evrope razmatrala je ovaj zakon. Komisija je kontinuirano naglašavala potrebu da Vlada održi javne rasprave sa predstavnicima svih vjerskih zajednica u Crnoj Gori – proces koji je u praksi bio ograničen.
Takođe, obaveza registracije protivna je principu sadržanom u smjernicama Venecijanske Komisije o pravnom subjektivitetu vjerskih zajednica.
Zakon je na kraju izglasan u spornoj atmosferi: tokom noći, dok su predstavnici opozicije i crkveni velikodostojnici uhapšeni, a demonstranti izazivali nerede na ulicama na dan glasanja.
Mi, članovi Skupštine Evropskog hrišćanskog političkog pokreta, tražimo od Vlade Crne Gore da poštuje i sprovede preporuke Venecijanske komisije, naročito u pogledu korišćenja crkvene imovine i registracije vjerskih zajednica.
Ukoliko je potrebno postojeći zakon izmijeniti, mi pozivamo Vladu da to učini uz poštovanje adekvatnog i transparentnog procesa rasprave sa svim zainteresovanim stranama, bez iskazivanja bilo kakve pristrasnosti.
Takođe molimo Vladu Crne Gore da se uzdrži od upotrebe sile nad sopstvenim građanima i da njeguje atmosferu inkluzivnosti i međusobnog poštovanja u svojoj interakciji sa vjerskim skupinama, a naročito sa Srpskom pravoslavnom crkvom.
Na kraju, Evropska Komisija treba da pažljivo prati rezultate Vlade Crne Gore u pogledu slobode vjeroispovijesti, budući da ona čini ključni element procesa pristupanja Evropskoj Uniji.
Podsjetimo, ECPM je evropska politička partija čije su članice 22 političke partije iz država članica Evropske unije i više od 30 partija, udruženja i nevladinih organizacija širom svijeta.
ECPM ima četiri evropska poslanika iz Holandije, Njemačke i Rumunije, a njihovi poslanici se nalaze i u nacionalnim parlamentima Hrvatske, Holandije, Irske, Italije, Poljske, Rumunije i Švajcarske.
Evropski hrišćanski politički pokret je jedina evropska politička partija koja djeluje kao hrišćansko-demokratska partija u Evropi sa hrišćansko-socijalnog gledišta.
Osnovne vrijednosti ECPM su Evropa u kojoj se čuva ljudsko dostojanstvo, ekonomija koja radi za ljude i planetu, zdrave porodice i zdravi brakovi; sloboda, bezbjednost i stabilnost; borba protiv trgovine ljudima, reforma Evropske unije usmjerena prema potrebama građana i očuvanje hrišćanske kulture i zaostavštine.
U duhu univerzalnih vrijednosti za koje se zalažu, evropski poslanici ECPM su reagovali na donošenje Zakona o slobodi vjeroispovijesti i ukazali na okolnosti pod kojima je donesen suprotno preporukama Venecijanske komisije, kao i sporne tačke po njihovom mišljenju, prenosi Mitropolija crnogorsko-primorska.
