Nakon što je prespavao više od deceniju mandata u BiH, posljednji visoki predstavnik u BiH Valentin Incko nametnuo je izmjene Krivičnog zakona koje predviđaju kažnjavanje negiranja genocida i pobjegao u Austriju ostavivši zemlju u najvećoj krizi još od potpisivanja Dejtona.
Ta odluka izazvala je tektonske poremećaje na političkoj sceni zemlje i pokrenula procese koji bi mogli BiH da vrate na fabrička podešavanja – dejtonski Ustav.
Republika Srpska je prvo jedinstveno rekla „NE” nametanju. Sve političke partije su odbile da prihvate dirigirane odredbe što je rezultiralo paralizom zajedničkih institucija.
Jedinstvo se brzo raspalo, ali vlast Republike Srpske krenula je putem povratka svih prenesenih i otetih nadležnosti što je proces čije bi „finale“ trebalo da uslijedi sredinom naredne godine do kada bi Vlada trebalo da sprovede zaključke republičkog parlamenta koji predviđaju povlačenje saglasnosti Srpske na osnivanje Oružanih snaga BiH, Uprave za indirektno oporezivanje i Visokog sudskog i tužilačkog savjeta.
Njemački turista Šmit
Nakon odlaska Incka, Savjet za implementaciju mira (PIK) je za novog visokog predstavnika imenovao njemačkog diplomatu Kristijana Šmita.
Međutim, procedura imenovanja nije bila kompletna jer odluku o tome nije donio Savjet bezbjednosti UN-a.
Naprotiv, Rusija i Kina su se kategorički usprotivile pa se prvi put dogodilo da osoba koja se predstavlja kao šef OHR-a ne dobije dozvolu da se obrati Savjetu bezbjednosti što je praktično potvrdilo stav Srpske da OHR i visoki predstavnik više ne postoje.
Uzalud vakcine
Nažalost, i 2021. godinu obilježila je pandemija koronavirusa.
U pojedinim svjetskim zemljama i dalje su na snazi rigorozne mjere, vakcinacija nije u potpunosti iskorijenila virus pa će korona svakako biti važna tema i u narednoj godini.
U Republici Srpskoj život je koliko-toliko vraćen u normalu. Vakcina ima dovoljno, ali ne i zainteresovanosti građana za istu.
Doživotna robija Ratku Mladiću
Tribunal u Hagu izrekao je pravosnažnu presudu bivšem komandantu Vojske Republike Srpske Ratku Mladiću osudivši ga na doživotni zatvor.
Ipak, Mladić nije osuđen za navodni genocid u sedam opština u BiH mimo Srebrenice čime je bošnjačkom političkom faktoru izbijen važan adut u borbi protiv Srpske.
Manjina u sudijskom vijeću ostala je sutkinja Priska Matimba Nijambe iz Zambije koja je glasala protiv osuđujuće presude navodeći ozbiljne argumente o Mladićevoj nevinosti. Međutim, to nije bilo dovoljno.
Snimci i ostavke
Privatni snimci postali su sredstvo borbe na političkoj sceni Republike Srpske. Fotografije na kojoj je snimljen (pored WC šolje sa šakom tableta u ustima) koštale su funkcije gradonačelnika Prijedora Dalibora Pavlovića.
Na zahtjev Milorada Dodika povukao se sa funkcije, a na prijevremenim izborima za gradonačelnika ponovo je pobijedio SNSD.
Afera „snimak“ potresla je i Banjaluku.
Nakon što je mobilnim telefonima počeo da kruži snimak PDP-ovog odbornika Ivana Begića na kojem je prikazan tokom seksualnog odnosa sa muškarcem, jedan od najbližih saradnika Draška Stanivukovića podnio je ostavku i povukao se iz politike.
Oba slučaja izazvali su burne, ali i selektivne reakcije pa je tako Nebojša Vukanović prijetio da će objaviti još Pavlovićevih slika, dok se o Begićevom slučaju „pravio mrtav”.
Patrijarh iz okoline Dervente
Vjerujući srpski narod dobio je novog patrijarha.
Dotadašnji mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije u februaru je izabran za novog poglavara Srpske pravoslavne crkve.
Patrijarhovi korijeni su iz sela Crnča kod Dervente gdje i danas živi veliki broj njegovih bliskih rođaka.
Odmah po izboru, Porfirije je nagovijestio pozitivne promjene u SPC, istovremeno poklanjajući veliku pažnju Srpskom narodu sa ove strane Drine pa je u svoju rodnu Republiku Srpsku već dolazio nekoliko puta.
Afera gdje je nema
Krajem septembra, gradonačelnik Banjaluke Draško Stanivuković optužio je republičku vlast i rukovodstvo UKC-a Banjaluka da u bolnici koriste industrijski umjesto medicinskog kiseonika.
Pokretanje ove „afere” izazvalo je lavinu problema u funkcionisanju bolnica u Srpskoj, a na kraju se ispostavilo da je čistoća kiseonika koji se koristi u zdravstvenim ustanovama 99,9 odsto što je više od propisanih 99,5 odsto.
U višednevnom medijskom prepucavanju pozivalo se na hapšenje najistaknutijih kadrova u zdravstvenom sistemu Srpske, ali od toga na kraju nije bilo ništa, kao što nije pokrenuto ni pitanje odgovornosti direktora Agencije za lijekove BiH Aleksandra Zolaka koji je, ispostavilo se, favorizovao jednu firmu u procesu nabavke kiseonika, dok je druge opstruisao.
Istina o Srebrenici
Komisija za istraživanje stradanja svih naroda u srebreničkoj regiji, kao i ona koja se bavila stradanjem Srba u Sarajevu, objavile su svoje izvještaje.
Utvrđeno je da je u Srebrenici krajem rata 1995. godine počinjen stravičan zločin, ali da to što se dogodilo ni po kojem osnovu ne može biti genocid.
Na čelu komisije za Srebrenicu nalazio se ugledni izraelski stručnjak Gideon Grajf.
„Orlovi” lete u Katar
Završene su kvalifikacije za Svjetsko prvenstvo u fudbalu koje će u novembru i decembru naredne godine biti odigrano u Kataru.
Među deset evropskih reprezentacija koje su izborile direktan plasman na Mundijal našla se i selekcija Srbije koju je sa klupe predvodio legendarni Dragan Stojković.
Popularni Piksi potupno je promijenio mentalitet srpskih fudbalera, uvjerio ih da mogu da pobijede baš svakoga što je za rezultat imalo spektakularnu pobjedu u Lisabonu gdje su golom Aleksandra Mitrovića Orlovi savladali favorizovani Portugal na čelu sa Kristijanom Ronaldom.
