Proglašenje Ustava Srpske 28. februara 1992. godine istorijski je događaj prvorazrednog značaja za srpski narod i u rangu je odluka o formiranju Skupštine srpskog naroda u BiH i osnivanju Republike Srpske, izjavio je Srni Dragan Kalinić, koji je kao poslanik učestovavao u ovim istorijskim događajima.
Prema njegovim riječima, prvi Ustav je bio kruna političkog i pravnog konstituisanja Republike Srpske neposredno pred početak rata.
– Sve se to dešavalo u vrijeme unutrašnjeg raspada zajedničke države i jednostrane odluke BiH, mimo volje našeg naroda, da izađe iz Јugoslavije. Uslijedio je jedini mogući odgovor – formiranje sopstvene, slobodne i demokratske države kako bismo se odbranili od majorizacije druga dva naroda i ugrožavanja naše ravnopravnosti – podsjetio je Kalinić.
Dejtonskim sporazumom, dodao je on, je na kraju rata i međunarodno verifikovana Republika Srpska.
– Donošenjem Ustava Srbi u BiH su se potvrdili kao hrabar i mudar državotvorni narod. Institucionalnom izgradnjom Srpske na bazi ovog ustava, još u toku građanskog rata, jasno su pokazali da ovaj put nije riječ ni o kakvoj u nizu srpskih buna na ovim turbulentnim prostorima već o ozbiljnom državničkom poslu – istakao je Kalinić.
On je ukazao da je ovaj Ustav stvorio pouzdan okvir za izgradnju države prema najvišim evropskim standardima koja će biti u stanju da svim svojim građanima, bez izuzetka, garantuje pravo na slobodu, demokratski, politički život i ekonomski i kulturni razvoj.
– Ovaj jubilej je i prilika da se podsjetimo da su prvi Ustav pisali najviši ustavno-pravni autoriteti srpskog naroda u ondašnjoj BiH, na čemu im i danas dugujemo zahvalnost – naveo je Kalinić.
On je rekao da je nakon Dejtona prvi Ustav intervencijama, ponajviše visokih predstavnika kroz nametnute amandmane, pretrpio izmjene često i na štetu bitnih načela na kojima je nastala Republika Srpska – na osnovu narativa o “duhu, a ne slovu Dejtona”.
– Na neki način tome su doprinosili i naš oportunizam, naši strahovi i politička naivnost – ocijenio je Kalinić.
On je istakao da je uvjeren da je danas, 30 godina poslije, sazrelo vrijeme za temeljitu reviziju najvišeg pravnog i političkog akta, za njegovo resetovanje.
– Pristalica sam onih koji zagovaraju donošenje novog /starog/ Ustava usklađenog sa onim što je definisao izvorni Dejtonski mirovni sporazum – istakao je Kalinić.
Takav Ustav, smatra on, mora biti brana svima koji i danas pokušavaju da revidiraju dejtonski status Srpske i dovedu u pitanje ravnopravnost i konstitutivnost Srba u BiH.
– Prošlo je vrijeme naivnosti i vjerovanja da je svaka pružena ruka istovremeno i prijateljska i dobronamjerna – poručio je Kalinić.
Sutra će se navršiti tri decenije od donošenja prvog Ustava Republike Srpske, jednog od najvažnijih konstitutivnih akata koji su bili osnov za njeno stvaranje.
