Crkve brvnare u narodu imaju posebnu lјepotu, toplinu i osjećaj mira i spokoja. U Prijedoru ih ima pet, u komšiluku su i kao da, pored vjere i upornosti narodne, i same čuvaju jedna drugu. Decenijama crkve brvnare sabiraju pravoslavce u Rakelićima, Busnovima, Marićkoj, Jelićkoj i Omarskoj. Crkva vaznesenja Gospoda Isusa Hrista u Omarskoj najmlađa je od svoje četiri sestrice. Časni krst na ikonostasu crkve govori da je izgradnja počela krajem 19. vijeka, za vrijeme otomanske imperije, ali tada nije izgrađena. Nјen drugi rođendan je početkom 20. vijeka u kralјevini Jugoslaviji, a kralј Aleksandar I darivao joj je prvo zvono.
U vrijeme kada su građene crkve brvnare, mnogo toga stajalo je na putu pa je izgradnja uglavnom tekla sporo. Vjerujući narod i vješte ruke graditelјa nisu odustajali i nicale su te male, a kao kule velike bogomolјe. O tome kada je građena crkva brvnara u Omarskoj pripovijeda paroh omarski Sreto Aleksić. „Ako gledamo po krstu na ikonostasu, početak gradnje ove crkve je 1893. Iako na brvnima crkve piše 1920. – 1922. zvanično 1922. godine crkva je osvećena, u to vrijeme bez zvona. Mi smo prošle godine napravili jubilej ove naše brvnare crkve, 100 godina od osvećenja, ali ne i od početka njene gradnje. Imamo priliku na mnogim crkvama da vidimo, i na ovim mladim crkvama, početak gradnje. Svaka crkva građena je najmanje desetak, petnaest godina. Tako i govorimo da je početak gradnje ove naše crkve 1893. što govori ovaj krst sa ovim ikonama, koje su starije od osvećene ove naše crkve. Građena je sa puno lјubavi i vjere i opstala je do danas. Da je ne volimo, ona bi dosad propala“.
Sve crkve brvnare gradile su vješte ruke tadašnjih majstora bez mašina i bilo kakve tehnologije. Sve je tesano i uklapano ručno, a otac Sreto ističe da se na svakoj crkvi brvnari vidi sa koliko lјubavi je rađena. Skromno i lijepo je u brvnari crkvi u Omarskoj. Pored krsta na kojem piše da je poklon Jove Radovića iz 1893. godine, tu su i stare ikone. „Imamo ikone iz 1899. godine, 1900. i 1905. Sve te ikone opet govore o gradnji i o starosti ove naše brvnare crkve. Imamo ikone i iz 1935. godine, a sve ostalo je daleko mlađe. Crkva je prošle godine ponovo dobila treće zvono. Prvo zvono nam je pridario kralј. Prije sto godina kada je osvećena, crkva nije imala zvona. Prvo zvono pridario je kralј 1929. godine, a onda 2016. moji rođaci koji žive i rade u Austriji poklonili su jedno zvono. Prošle godine, porodica Sekulić, Aleksandar i Draško poklonili su treće zvono ovoj našoj brvnari crkvi“, priča paroh Sreto.
Kao neke druge crkve brvnare, ova u Omarskoj nema zabilјeženih legendi, ali ima nešto drugo što traje decenijama. Otac Sreto opisuje o čemu se radi. „Do prije dvije godine Omarska i Lamovita bile su jedna parohija. Imamo izvor vode svetinje ispod same Kozare, gdje se narod oduvijek sakuplјao. Dolazio je na taj izvor nedjelјom, obično mladom nedjelјom, ili svake nedjelјe, ali prije izlaska sunca morali su se pojaviti gore, da bi se umili oni koji su imali zdravstvenih problema sa očinjim vidom. I danas, mi dva puta u godini odlazimo na taj izvor. To je nedjelјa po Spasovdanu, gdje se zaista skupi dosta naroda i na Krstovdan, 18. januara oko 4 sata poslijepodne. Uzimamo vodu, donosimo našoj crkvi, gdje ujutro na bogojavlјenje imamo uranak u 5 sati kada se vrši bogosluženje i veliko vodoosvećenje“. Pored tog izvora nekada je bila partizanska bolnica, a otac Sreto ističe da su i tada lјudi na tom mjestu tražili milost Božiju i sa vjerom i lјubavlјu održavali ga.
SVEŠTENIK U TRI CRKVE BRVNARE
Ocu Sreti Aleksiću crkva brvnara u Omarskoj je treća po redu. O tome priča sa velikom radošću. „Ja sam bio sveštenik u gornjokarlovačkoj eparhiji. Tamo sam imao crkvu u okolini Gline, selo Buzeta, spalјena u ovom nesretnom ratu građanskome. Crkva je posvećena svetom proroku Iliji. Pokrivena je daskom, šindrom, tu sam crkvu obnavlјao. Dolazim 1986. u Marićku da budem sveštenik, opet dobijam crkvu svetog proroka Ilije, opet drvena, koju sam obnovio. I 2005. godine dolazim u Omarsku, ponovo dobijam drvenu crkvu, brvnaru crkvu, koju sam obnavlјao sa dobrim lјudima“.
OMARSKA SE NEKAD ZVALA OMAŠKA
U javnosti se malo zna da se Omarska nekad zvala Omaška. O tome otac Sreto ima živo svjedočanstvo. „Zaista, Omarska se nekad davno zvala Omaška. Da li je ona na kraju Prijedora, na kraju Banjaluke, ali tako je bilo, što potvrđuje i kašika za pričešće iz 1930. godine, koju imamo i na kojoj piše da ju je pridario Risto Anđić iz Omaške. I na zvjezdici i tacni za pričešće, koje su pridarili Nikola Jokić iz Omarske i Stana Višić iz Donje Lamovite, takođe piše da je to dar crkvi u Omaškoj“.
