Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici danas obilježavaju Svete Ćirila i Metodija, praznik koji je u crkvenom kalendaru obilježen crvenim slovom.
Na ovaj dan obilježava se i Dan slovenske pismenosti i kulture.
Sveta braća Ćirilo i Metodije su 863. godine došli u Veliku Moravsku čime je započet proces opismenjavanja slovenskih naroda. Metodije, stariji brat, rođen je oko 815. godine. Najprije je bio visoki državni činovnik, upravnik slovenske kneževine – oblast u dolini Strume, a kasnije se povukao u manastir, zakaluđerio se i postao iguman.
Mlađi brat, Konstantin, rođen je 826. ili 827. godine. Pokazao je darovitost za nauku, pa ga je carica Teodora dovela u Carigrad gdje je zajedno sa budućim carom Mihailom studirao kod najboljih profesora i naučnika onog vremena.
Po završetku studija bio je bibliotekar i arhivar Carigradske patrijaršije, ali je ubrzo pozvan da na Velikoj školi u Carigradu predaje filozofiju.
Poslije 40 meseci rada u Moravskoj, Ćirilo i Metodije su sa učenicima krenuli na put u Rim – vjerovatno radi posvećenja učenika u sveštenike. U “Žitiju Ćirilovom” opisan je lijep prijem misije u Rimu, gdje je papa primio slovenske knjige i osvetio ih, a prilikom posvećenja slovenskih učenika pjevana je liturgija na slovenskom jeziku.
Za vrijeme boravka u Rimu Konstantin se razbolio. Stupivši u grčki manastir, pod monaškim imenom Ćirilo, umro je 14. februara 869. godine. Poslije Ćirilove smrti, Metodije odlazi u Panoniju, kod kneza Kocelja, a 870. biva postavljen za panonsko-moravskog arhiepiskopa.
Ovo je naišlo na otpor njemačkih biskupa koji su na prevaru zatvorili Metodija, koji je nakon četiri godine tamnovanja oslobođen na nagovor pape Jovana VIII.
Metodije je umro 6. aprila 885. godine, nakon čega se menja odnos pape prema slovenskom bogosluženju, a učenici Ćirila i Metodija bivaju zatvoreni, prodavani kao roblje i zlostavljani.
Prognani iz Moravske, učenici Ćirila i Metodija stvorili su najjače žarište staroslovenske pismenosti u Makedoniji kod Ohridskog jezera. Na čelu razvoja slovenske pismenosti našli su se Kliment i Naum. Tu je osnovan niz manastira i škola u kojima je njegovana tradicija Ćirila i Metodija u pogledu jezika i pisma. Prve knjige napisane staroslovenskim jezikom bili su prevodi hrišćanskih tekstova sa grčkog jezika.
Šireći pismenost među Slovenima Ćirilo i Metodije radili su i na uvođenju slovenskog bogosluženja, kao i na organizovanju nacionalne crkve.
Narodna vjerovanja
Narodna vjerovanja kažu da na današnji dan ne valja prati veš, usisavati po kući, niti raditi bilo kakve teške poslove.
Dobro je na današnji dan da djeca čitaju knjige, kako bi dobro učili tokom cijele godine.
Ako ste student, onda ovo važi i za vas.
Ovo je dan kada se praznuje i kada je neophodno otići u crkvu i upaliti svijeću, prenosi Žena Blic.
