Ekspert za istraživanje Holokausta Gideon Grajf istakao je na međunarodnoj naučnoj konferencijai “NDH i koncentracioni logor Јasenovac u svjetlu savremenih istraživanja” da Јasenovac nije bio samo mjesto patnje i stradanja, nego klanica nevinih, gdje okrutnost nije imala granicu.
– U svom radu nastojim da vodim računa da patnja svake žrtve bude priznata, naročitu u slučaju poput Јasenovca, gdje smatram da je broj žrtava decenijama sistematski umanjivan – naveo je Grajf.
Dodao je da Јasenovac nije bio samo mjesto na kojem je ljudsko dostojanstvo stavljeno na najokrutnije moguće iskušenje.
– Čak i na tom mjestu, nezamislive surovosti, opstajali su hrabrost i nada – ističe Grajf.
On je dodao da se na međunarodnoj konferenciji obilježava 80 godina od herojskog proboja jasenovačkih mučenika, 80 godina od pobjede nad nacizmom, fašizmom, ustaškim pokretom i 80 godina od osnivanja UN-a.
– Nakon najvećih tragedija u ljudskoj istoriji svijet je prigrlio uzvišenu viziju izgradnje globalne organizacije posvećene očuvanju mira kako se užasi Prvog i Drugog svjetskog rata ne bi nikada ponovili – dodaje Grajf.
Ističe da su Ujedinjene nacije rođene iz te vizije.
– Živimo u vremenu koje se često naziva dobom atomskog mira, krhkog mira. I Prvi svjetski rat odnio je 16 miliona ljudi, a Drugi, više od 60 miliona. Danas se svijet suočava sa najvećim izazovima – napominje on.
Kako je on istakao savremeni istoričari i dalje osvjetljavaju razmjere stradanja svih onih koji su nestali u najmračnije poglavlju ljudske istorije.
– Danas smo se okupili da bismo odali počast njihovoj uspomeni. Istoričari i dalje osvjetljavaju stradanje srpskog naroda, što je snažno prikazano u postavci izložbe o Јasenovcu. Najveće izložbe ikad postavljene u sjedištu UN-a na Ist Riveru, pod naslovom Јasenovac – pravo na sjećanje. Njena istorijska težina je nemjerljiva – napominje Grajf.
Grajf je dodao da mu je velika čast što je učesnik konferencije, te zahvalio direktorici Јavne ustanove Spomen-područje Donja Gradina Tanji Tuleković na pozivu.
Georgije Engelhart, viši savjetnik u Ruskom domu u Beogradu kaže da je Јasenovac pojam sam za sebe, da istina o tom koncentracionom logoru nije poznata onoliko koliko bi to morala da bude zbog razmjera zločina.
– Treba da se više zna i o Јasenovcu i svim grozotama koje su se desile tokom Drugog svjetskog rata na područjima pod tadašnjom NDH jer je genocid koji je izvršen najveći na Balkanu u 20. vijeku. To treba da bude što više proučeno i ljudi o tome moraju da saznaju – rekao je Engelhart.
On je dodao da interesovanje za ovu temu sada raste i u Rusiji.
Norveški istoričar i pisac Knut Flovik Toresen rekao je da je ovaj skup veoma značajan jer okuplja veliki broj istoričara, istakavši da je važno ovo pitanje izdiću u zajedničku istoriju
Naveo je da je istorija Јasenovca povezana sa Norveškom, iz koje dolazi, jer je 1.700 zatvorenika iz Јasenovca deportovano u tu zemlju.
– Važno je učiniti ove činjenice poznatim i u norveškoj javnosti jer je to i naša ratna istorija. To je jedno od najmračnijih poglavlja evropske istorije, ne samo balkanske istorije koja nas uči šta se desi ako se ne poštuju osnovna ljudska prava – izjavio je Toresen.
Ukazao je na važnost posjete Memorijalnom kompleksu u Donjoj Gradini da bi se odala pošta stradalim i da bi istoričari koji se bave ovom temom mogli da razmijene informacije.
Tanja Tuleković, direktor Spomen područja Donja Gradina kaže da je jako važno da održavamo ovakav događaj.
– Da okupljamo eminentne stručnjake, sjećamo se žrtava i dokumentujemo naučno sve novopristigle arhivske dokumente, usmena svjedočanstva fotografije i predmete, kako bismo sastavili mozaik stradanja, prije svega civilnog stanovništva Srba u Potkozarju, ali i na široj teritoriji na kojoj se prostirala NDH – navodi Tuleković.
U Kozarskoj Dubici danas je otvorena dvodnevna međunarodna naučna konFerencija “NDH i koncentracioni logor Јasenovac u svjetlu savremenih istraživanja” koja je okupila 20 učesnika iz cijelog svijeta.
Na konferenciji, koju je otvorila direktor Јavne ustanove Spomen-područje Donja Gradina Tanja Tuleković, učestvovaće stručnjaci iz Republike Srpske, Srbije, Italije, Mađarske, Izraela, Rusije i Norveške.
