Prvo filmsko ostvarenje o užasima koncentracionog logora Јasenovac, kroz priču o starcu Vukašinu iz Klepaca i njegovom krvniku koljaču Žiletu Friganoviću, završeno je i uskoro će imati svoju premijeru, najprije na festivalima, a zatim i u bisokopima.
“Prva trećina – oproštaj kao kazna” je kratkometražni igarni film, zasnovan na stvarnom događaju u kojem je ustaša – zločinac Žile Friganović, prema vlastitom priznanju, opklade radi, 1943. godine, za nekoliko časova zaklao 1.100 Srba, među kojima i starca Vukašina.
“Samo ti, dijete, radi svoj posao”, rekao je starac Vukašin ubici Friganoviću, a njegove riječi i mirnoća s kojom ih je izgovorio spriječile su zločinca da nastavi sa svojim krvavim pirom. Igrani film o Јasenocu i užasima koncentracionog logora Јasenovac javnost čeka već 70 godina. Film je urađen u produkciji “Autocenzure”, a snimila ga je mlada autorska i glumačka ekipa koja kroz film istražuje porijeklo zla u ljudima i psihološko stanje i bolesni unutrašnji svijet ustaškog koljača .
Svetlana Petrov, scenarista i rediteljka, pita se odakle uopšte potiče to ljudsko zlo, da li je to nasljedno, da li je naučeno, da li je rođen takav?
– Kada razmislite, da li može svako od na ulica da počini tako nešto ili je samo on kao individua bio takav?- zapitala je rediteljka.
Poslije tog događaja, ustaški zločinac nije više mogao da “obavlja svoj posao”, povjerio se ljekaru logora Јasenovac da više nema mira, jer mu starac Vukašin dolazi u snove, a ljekar je zapisao njegovu “ispovjest”. Film je podsjećanje na sve žrtve zloglasnog logora NDH.
– Da, osjetila sam da je to dug prema žrtvama. S druge strane, kao da sam snimanjem filma i ja prošla patnju sa njima. To je bilo najteže, zato je teško govoriti o svemu tome – rekla je Svetlana Petrov.
Da bi što vjernije snimili ovaj film, istraživnje je trajalo više od godine dana, a veliku pomoć pružio im je Dušan Bastašić, predsjednik Udruženja Јadovno 1941. podacima iz svoje arhive. Film je sniman u okolini Pančeva i Banatskog Novog Sela.
Producent Bojan Babin rekao je da su scene snimane na dijelu rijeke Tamiš, u okolini Pančeva, navodeći da skoro vjerno prikazuju taj dio Јasenovca koji je bio močvaran i poplavljen.
Izvršni producent filma Milan Zarić kaže da su ga kontaktirali organizatori Međunarodnog festivla dokumentarno-kratkometražnog filma “Dvanaest duhovnih veza” tako da se nada da bi prvu premijeru mogao da ima u Andrićgradu.
