Na današnji dan, prije 17 godina, jedinice Vojske Јugoslavije srušile su mit o neoborivom američkom “nevidljivom” lovcu bombarderu F-117, oborivši ga iznad sela Buđanovci, tokom NATO agresije na SR Јugoslaviju.

Letjelicu F-117A oborili su pripadnici 3. diviziona 250. brigade protivvazduhoplovne odbrane 27. marta 1999. godine u 20.42 časa.

Oni su, zahvaljujući sposobnosti jedinice, ispravnoj tehnici i “maloj tehničkoj inovaciji” uspjeli da letjelicu pogode sa zemlje.

Avion je pao u atar sela Buđanovci, pošto je prethodno gađan sa dvije rakete tipa “neva”, a jedinicom koja ga je oborila komandovao je pukovnik Zoltan Dani.

F-117A – “noćni soko” reputaciju je stekao borbenim letovima nad Irakom u Zalivskom ratu 1991. godine kada je, prema objavljenim podacima, 1.270 puta preletio neprimijećen iračko nebo u 39 borbenih misija.

Taj avion predstavljao je simbol moći zbog savremene tehnologije kojom je opremljen, što mu je omogućavalo da bude “nevidljiv” za sve radarske sisteme.

O tome kako su Srbi uspjeli da nadmudre “Elviru”, njujorški list “Njuzvik” je u julu 1999. godine napisao da su “Srbi svaki dan pomjerali radare, a uključivali ih samo nakratko, tek koliko je potrebno da se snime maršrute aviona koji dolaze, ali ne dovoljno da bi ih otkrio avion NATO za detektovanje”.

Četvrte noći, kako navodi list, dok je F-117A bacao bombe na cilj nedaleko od Beograda, otvor za izbacivanje projektila na avionu na srpskim radarima počeo je da svijetli, tako da su Srbi brzo ispalili rakete i pogodili cilj.

Pilota oborenog aviona Dejla Zelka evakuisale su američke snage.

U Srbiji su se kod uličnih prodavaca mogle pronaći razglednice sa fotografijom “nevidljivog” aviona i ironičnim natpisima, a među njima je i snimak ostataka aviona natovarenih na kola sa konjskom zapregom.

Nekoliko godina kasnije pukovnik Zoltan Dani koji je oborio “nevidljivog” i pilot aviona Dejl Zelko upoznali su se i postali prijatelji.

SRNA