Knjiga “Od Kosova do Јadovna” umirovljenog episkopa zahumsko-hercegovačkog i primorskog Atanasija Јevtića promovisana je u Muzeju Hercegovine u Trebinju, gdje je premijerno u Republici Srpskoj prikazan i dokumentarni film o stradanju Srba na Kosovu i Metohiji “Univerzum bola”, autora Ranka Đinovića.
Knjigu “Od Kosova do Јadovna”, njeno 9. izdanje, objavila je Eparhija raško-prizrenska i kosovsko-metohijska, a u njoj je prikazana tragedija srpskog naroda, kako je to tadašnji jeromonah Јevtić zabilježio kroz svoje putopise, doživjevši tragediju naroda kao svoju.
Protojerej-stavrofor Velibor Džomić rekao je da je knjiga putnih zapisa vladike Atanasija prvo i najizvornije svjedočanstvo o životu, patnjama i stradanju Srba na Kosovu i Metohiji i da je kao takva, još od prvog izdanja iz 1986. godine, ušla u ediciju kultnih knjiga nastalih u okvirima Srpske pravoslavne crkve u drugoj polovini 20. vijeka.
“Kada se prije nešto više od 30 godina pojavila, to nije bila obična knjiga, već budilnik našeg naroda, knjiga koja je prvi put na jedan rakićevski način ukazala na patnje i progone srpskog naroda i stradanje njegovih svetinja na Kosovu i Metohiji, i to u vremenu kada je naša društvena zajednica bila opsjednuta pričom o bratstvu i jedinstvu”, dodao je Džomić.
On je napomenuo da je, tada kao profesor Bogoslovskog fakulteta u Beogradu i jeromonah, vladika Atanasije bio jedan od rijetkih ljudi koji su u to vrijeme obilazili Kosovo i Metohiju, susretali se sa običnim ljudima, posjećivali monaške zajednice u nezaštićenim manastirima.
“Isti je slučaj i sa drugim dijelom knjige u kojem donosi svoje putne zapise o Јadovnu, ukazuje na stravično sklanjanu istinu o stradnju srpskog naroda od ustaša, čiji su simboli Јasenovac i Јadovno – i prvi je koji je na jedan dubinski način otvorio tu temu”, rekao je Džomić.
Profesor Miloš Ković sa katedre za istoriju Filozofskog fakulteta u Beogradu ukazao je na veliki značaj knjige koja nosi smisao srpske istorije.
“Kada bi me neki stranac upitao da mu objasnim smisao srpske istorije, smisao kosovskog zavjeta i stradanja srpskog naroda u tri genocida u 20. vijeku, ja bih mu dao knjigu `Od Kosova do Јadovna` vladike Atanasija”, rekao je Ković.
On je istakao da je ključni prilog u putopisu apel za zaštitu srpskog življa i njegovih svetinja na Kosovu i Metohiji iz aprila 1982. godine, koji je tada potpisalo 15 sveštenika, među njima i vladika Atanasije.
“Taj apel pokrenuo je lavinu u našoj savjesti i on je začetak apela koji se pojavljuje u naše vrijeme, a koji je potpisalo više od 300 profesora univerziteta, 12 vladika SPC, 14 akademika. I on je postavio skoro `u dlaku` ista pitanja kao i apel iz 1982. Godine”, rekao je Ković.
Uoči promocije, posjetioci su imali priliku da pogledaju dokumentarni film “Univerzum bola”, autora Ranka Đinovića koji prikazuje autentične događaje na Kosovu i Metohiji, govori o pokušajima, preprekama i bolu porodica da pronađu svoje nasilno otete bliske srodnike od terorističke OVK, a i njihovih sunarodnika u periodu od 1998. godine do danas.
Film hronološki prikazuje tragične događaje na Kosovu i Metohiji i stradanja Srba, a završava se porukom da potraga neće prestati i podatkom da je do sada identifikovano i predato 367 tijela stradalih Srba na Kosovu i Metohiji, ali da se traga za još 547 nestalih.
“Film je zamišljen da bude liturgijski, sa proskomidijom, dolaskom na liturgiju i sjedinjenjem sa Hristovim mukama. Stradanja Srba i drugih etničkih zajednica na Kosovu i Metohiji nije ništa drugo nego to mučeničko stradanje Isusa Hrista. Svaki od njih je mučenik i zaslužuje da bude svetac, s obzirom da su prošli neviđena zverstva, muke, torture i kazamate”, rekao je Đinović.
On ističe da je film, prije svega, namijenjen za prikazivanje na Zapadu, jer je, kako kaže, upravo znatan dio međunarodne zajednice krivac za kosovsko stradanje zato što nije preduzeo ništa da te zločine spriječi.
“Ovaj film je stoga svojevrsna optužnica za dio međunarodne zajednice, a za mene – svjedočanstvo koje treba da ostane za neke buduće generacije”, rekao je Đinović, dodajući da je, osim u Crnoj Gori i Srbiji, film prikazan i u Češkoj, a slijede i promocije u Francuskoj i Austriji.
U promociji knjige i filma učestvova je i episkop budimljansko-nikšićki Јoanikije.
Promociji su prisustvovali i Njegovo preosveštenstvo episkop zahumsko-hercegovački i primorski Grigorije, umirovljeni episkop Atanasije, gradonačelnik Trebinja Luka Petrović, te predstavnici javnog života grada.
