Komisija za Sarajevo, koju je formirala Vlada Republike Srpske, ima posao da istraži stradanje nekoliko hiljada Srba u glavnom gradu BiH.
Budući da federalne vlasti godinama odbijaju da formiraju komisiju koja bi se bavila samo Srbima, podatke o srpskom stradanju prikupljaju institucije Republike Srpske.
Prema podacima kojima zasad raspolaže Republički centar za istraživanje rata, u 10 predratnih sarajevskih opština, koje sada pripadaju teritoriji Sarajeva, evidentirano je 6.377 ubijenih Srba. Riječ je o relevantnoj bazi podataka, koja nije konačna, a koja sadrži lični dosije za svaku od žrtava. To je ukupan broj civilnih i vojnih žrtava od 1992. do 1995.
Među vojnicima ima onih koji su, primjera radi, ubijeni snajperskim metkom, ali ima i vojnika koji su likvidirani u zarobljeništvu. Istovremeno, ovaj centar ima bazu s imenima 174 nestala Srbina tokom proteklog rata u Sarajevu.
Republički centar, u saradnji s Udruženjem žena žrtava rata Srpske, izdao je i monografiju „Naša ispovijest“ u kojoj je tek mali dio ispovijesti o Srpkinjama koje su u ratu zlostavljanje, silovane, ubijene. Više od 2.000 srpskih žena i djevojčica bilo je izloženo raznim oblicima torture i seksualnom nasilju, a veliki broj njih u Sarajevu.
– Prema svjedočenju bivšeg pripadnika tzv. Armije RBiH Jasmina Šljive pred istražnim organima RS 1996. godine, on i još nekoliko pripadnika 10. brigade Armije RBiH, među kojim i Jusuf Lendo, Suvad Milić i Sakib Puškar, iživljavali su se nad ženama i djevojčicama srpske nacionalnosti na području grada Sarajeva tokom rata. Prema njegovoj izjavi, krajem februara 1993. Lendo i Milić doveli su djevojčicu srpske nacionalnosti staru 12 godina, sa koje je skinuta sva odjeća i koja je vezana za krevet. Prema Šljivinom svjedočenju, Lendo je prvi silovao nesrećnu djevojčicu, a zatim su to učinili Milić, Hodža Amir, Ljaljaj Enver i Kajanija Ferid, što je za posljedicu imalo smrt djeteta. Jasmin Šljiva je tom prilikom izjavio da je takođe imao namjeru da učestvuje u silovanju, ali je dijete umrlo. Tijelo djevojčice je Jusuf Lendo odvezao u jamu Kazani. Prema Šljivinoj procjeni, samo tokom 1993. u prostorijama jurišne čete silovano je oko 50 djevojaka i žena – neka su od svjedočanstava.
Foto: Nap
Zabilježena je i stravična priča o silovanju M.B, koja je do početka rata išla u drugi razred Srednje ekonomske škole „Hasan Brkić“ u Sarajevu i koja je s roditeljima živjela u soliteru u blizini Trga „Pere Kosorića“
– Petnaestog decembra 1993. oko 17 sati izašla je ispred zgrade da izbaci smeće, prilikom čega su je srela tri muškarca, od kojih su dvojica bili u uniformama. Jednog je poznavala iz viđenja. Dvojica, koje nije poznavala, uhvatili su je i uvukli u stan u prizemlju koji je bio prazan i bacili je na pod. Silovao ju je treći mladić, kojeg je poznavala, dok su je druga dva pridržavala. Znali su da se kriju u stanu i zaprijetili joj da će joj ubiti porodicu ako ikome kaže da je silovana. U strahu otišla je u svoj stan i sakrila od roditelja da su je silovali – dio je iz monografije.
Kako se navodi, otac ju je, ne znajući za ćerkine traume, poslao nakon desetak dana kod prijatelja po dokumente u susjedni soliter, ali je po izlasku iz solitera ponovo srela istu trojicu mladića. Odveli su je u isti stan, gdje je ponovo silovana i, ispostavilo se – zatrudnila.
Kada više nije mogla da krije, sve je priznala majci i sestri, ali su od oca i dalje krili. Raznim vezama, i uz plaćanje, majka je uspjela da je prebaci na Ginekološko-akušersku kliniku u Beogradu, ali je za prekid trudnoće već bilo kasno. M.B. se porodila 13. septembra 1994. sa tek napunjenih 19 godina.
Dukić: Bilo 126 logora
Predsjednik Saveza logoraša RS Branislav Dukić tvrdi da je „u takozvanom multietničkom Sarajevu bilo 126 logora, od kojih je najzloglasniji bio u kasarni ‘Viktor Bubanj’, kroz koji je prošlo više od 5.000 Srba, mahom civila“.
Foto: Siniša Pašalić/RAS Srbija
– Tu je, prema našim podacima, ubijeno 70 Srba. Svi logori su registrovani od Međunarodnog komiteta Crvenog krsta. U njima je bilo oko 90 odsto Srba civila, od beba, do starca od 87 godina, čije ime takođe znamo. U Sarajevu, u kome je prema popisu 1991. živjelo oko 159.000 Srba, danas ih je 4.000. Prema našim podacima, između 6.000 i 8.000 srpskih civila i vojnika ubijeno je u tom gradu – kaže Dukić za Srpskainfo.
