Prijedor danas obeležava 75. godina od smrti i 121 godinu od rođenja narodnog heroja doktora Mladena Stojanovića.
Tim povodom savezi udruženja boraca NOR iz brojnih potkozarskih zajednica polažili su vence pored spomenika ispred gradske uprave, posvećnom liku i delu heroja sa Kozare. Uz ovaj spomenik, koji je delo Mladenovog brata, vajara Sretena Stojanovića, venci se polažu od 1952. godine.
Potomci partizana kažu da nema reči kojima bi se opisale zasluge doktora Mladena Stojanovića za oslobođenje ovog kraja.
Predsednik SUBNOR iz Prijedora Veljko Rodić ističe da je Stojanović na prvom mestu bio veliki čovek i humanista, pa tek onda borac za slobodu.
– Narod iz Prijedora dao mu je nadimak sirotinjska majka, jer je besplatno lečio bolesnike koji nisu imali čime da plate njegove lekarske usluge. Bili bi srećni da i sada imamo ljudi takvih kao što je bio Mladen Stojanović – ističe Rodić.
O njegovoj dobroti postoje i pisani tragovi koji su sačuvani u Spomen kući porodice Stojanović, koja se nalazi u užem delu grada Prijedora. Pacijente koje je lečio slali su cedulje sa tekstovima zahvalnosti što su ozdravili, a nisu plaćali lečenje.
Istoričar kustos Muzeja Kozare Nataša Tošanović kaže da su od neprocenjive vrednosti i neki od lekarskih instrumenata.
– Ordinacija je bila smeštena u prostoriji u prizemlju kuće, tu imamo i kvarc lampu kojom je Mladen lečio kožne bolesti pacijenata- kaže Tošanovićeva. Tvrdi da se posetioci oduševe brojnim pisanim tragovima, svedočanstvima, diplomama, zahvalnicama te pohvalama i ističe da pažnju najviše privlači jedna potvrda.
– Mladen i njegov brat Sreten su u avgustu 1909. krenili u školu u Tuzli i napisali su majci i ocu potvrdu koja glasi: „Potvrđujemo da ćemo u Tuzli dobro učiti bez prigovora i dobro se vladati, ako ovako ne bude, nego ovo svoje obećanje pogazimo, onda neka nas roditelji naši izlemaju kako god bolje mogu“ – čita Tošanovićeva sa papira na zidu Spomen kuće. Dodaje da njihovi roditelji nisu morali „lemati“ svoju decu jer su svi bili obrazovani i uspešni ljudi.
– Mladen se u Tuzli uključio u omladinsku organizaciju „Narodna odbrana“, nakon sarajevskog atentata, on, njegov brat Sreten i ostali mladobosanci bili su osuđeni. Mladen je tada sa 18 godina života osuđen na 16 godina zatvora, ali je nakon dve godine amnestiran – objašnjava Tošanovićeva. Nakon toga Mladen je studirao medicinu u Zgrebu i Beču, a u rodnom Prijedoru 1929. otvorio ordinaciju. Osnovao je Teniski klub, koji i danas nosi njegovo ime, ali rado provodio vreme na Krajiškoj lepotici, Kozari. Na ovoj planini poveo je partizane u borbu za slobodu.
Kao ratni vođa postao je uspešan. Međutim, na Mladena i njegove partizane pucali su iz zasede četnici. Nakon nekoliko dana ubijeni su svi ranjenici, a nakon njih i Mladen u mestu Jošavka, kod Čelinca. Njegovi posmrtni ostaci iz Jošavke su 1961. godine preneseni na prijedorsko Partizansko groblje.
Za narodnog heroja proglašen je 7. avgusta 1942. O njemu su ispevane brojne pesme i napisane knjige, ali i snimljen je film.
Učenici najčešći posetioci
Spomen kuću porodice Stojanović najčešće posećuju učenici osnovnih škola.
– Imamo često organizovane posete raznih udruženja i organizacija, prošle godine posetila su nas sva kulturno –umetnička društva iz okruženja koja nose ime Mladena Stojanovića – kaže Tošanovićeva. Od potomaka porodice Stojanović, čest gost je i sin Mladenovog brata Velimira, koji je i dobio ime po stricu.
– Mladenov sinovac, Mladen Stojanović živi u Minhenu, rado nas poseti i svaki put pokloni Spomen kući neki od ličnih predmeta ili dokumenata potomaka Stojanovića i ostavlja ih nama na čuvanje – navodi ona.
