Dan nakon što je SDA, najavom o podnošenju apelacije o imenu Republike Srpske, BiH gurnula u novu političku krizu, Bakir Izetbegović tvrdi – vrijeme je da se kaže dosta, i da se u nazivu Republike Srpske potcrta da pripada Srbima, koliko i Bošnjacima i Hrvatima.
Koliko je njegova najava zategnula odnose u BiH, govore žestoka reagovanja iz Srpske.
Bošnjaci i Hrvati u Republici Srpskoj građani su četvrtog i petog reda, nad njima se vlada, u institucijama nemaju mjesto, povratnici, vjerski službenici se vrijeđaju, a Republika Srpska se naziva drugom srpskom državom.
Sve navedeno, ocjena je i stav Bakira Izetbegovića, i uporište za najavu koja je BiH gurnula u novu krizu.
– U svemu tome kao instrument, kao alat, kao izlika za to služi, između ostalog, i naziv Republika Srtpska. U izvornom Dejtonskom sporazumu to ne znači ništa. Tamo ne stoji da je to Repablik of Srpska ili Repablik of Srbs ili Srb Repablik. Kada se prevede na srpski, onda to postaje alat za ovako nešto, kaže Izetbegović.
Čemu sva ta priča, samo dan nakon sastanka SDA i SNSD-a o formiranju vlasti, s kojeg su poslate pomirljive poruke, Izetbegović je pojasnio.
Kaže intenziviran je napad na BiH, njen evroatlantski put i simbole. Apelaciju, ukoliko je i bude, uputiće vjerovatno poslanici SDA u Parlamentu Srpske, ali za šest mjeseci, do kada je Srbima, odnosno SNSD-u, dao rok da poprave odnos prema BiH.
– Ono što ćemo tražiti jeste da se u naziv unesu i Bošnjaci i Hrvati i u sve što čini taj entitet i u Dan Republike Srpske da ga Bošnjaci i Hrvati prepoznaju kao svoj, i u sve i u pravosuđe i u policiju, dodaje Izetbegović.
Na konstataciju novinara da i Bošnjaci i Hrvati u Srpskoj imaju mjesto u svim institucijama – od Palate Republike, Vlade do Narodne skupštine, što nije slučaj sa Srbima u Federaciji, Izetbegović odgovara – Bošnjaci u institucijama Srpske uglavnom nisu autentični: “Pogledajte iz koje stranke dolaze ti Bošnjaci i Hrvati. Pogledajte pravosuđe, policiju. Kompletan taj sistem, oni su faktički i tu etnički očišćeni…”
Republika Srpska dejtonska je kategorija i sastavni dio sporazuma kojeg Izetbegović, kako kaže, ipak ne bi da raspakuje, uprkos tome što baš tu kategoriju spori.
Njegove stavove osudila su i sva udruženja u Srpskoj, proistekla iz proteklog rata. Boračka organizacija, Savez ratnih vojnih invalida, Savez logoraša, Udruženje žena žrtava rata, Stvaraoci Srpske, Veterani, Organizacija porodica poginulih i nestalih – redom smatraju da je inicijativa SDA nemoguća, ali da će doprinijeti jačanju srpskog naroda, pa i bržem izdvajanju Srpske iz BiH.
-Јedinstvo se mora stvoriti prije svega među partijskim liderima i samim njihovim članovima i da donesu jednu političku odluku, prije svega Narodna skupština, da predvidi i referendum o različitim oblicima, da se Ustavni sud koji nije ustavni spriječi da donosi ovakve političke odluke, istakao je Nedeljko Mitrović, redsjednik Republičke organizacije porodica zarobljenih, poginulih boraca i nestalih civila.
Politička pitanja u BiH često se preliju na pravo, upozorava prvi čovjek Banjaluke Igor Radojičić. Priču o mogućoj apelaciji o nazivu Republike Srpske posmatra, kaže, u kontekstu pritisaka oko članstva u NATO-u.
– Ne treba smetnuti sa uma da u Ustavnom sudu BiH sjede tri stranca i da smo više puta gledali odluke koje su više političke nego pravne. A u krajnjem slučaju, ako to završi na Evropskom sudu za ljudska prava onda dobija još ozbiljniju i roblematičniju dimenziju, jer tako su već oborili odredbe Ustava BiH u slučaju Sejdić – Finci, naglašava gradonačelnik Banjaluke Igor Radojičić.
Izetbegovićeva najava izazvala je reagovanja i u Srbiji.
Ministar odbrane Aleksandar Vulin smatra da je ovo napad na biće Srpske, na koji je potrebno odgovoriti jedinstvom.
