Hiljade sveštenika Srpske pravoslavne crkve svakodnevno ubjeđuju vjernike da je suština ljudskog postojanja u duhovnom i nebeskom.
Istovremeno, većina njih svakodnevno ličnim primjerom pokazuje da smatra da je suština u materijalnom i ovozemaljskom.
Pri čemu nema razlike između “običnih” popova i vladika. Osim u tome što vladike uzimaju više. Brutalno gazeći suštinu religije koju propovjedaju.
Danski filozof i teolog iz prve polovine 19. vijeka Soren Kerkegor je tvrdio da su na svijetu hrišćani rijeđi nego geniji. Koliko je poznato, među sveštenicima SPC nema genija. Za hrišćane nije sigurno.
Po religiji koju propovjedaju, sveštenici bi trebali da budu primjer skromnosti. U stvarnosti, oni su (poslije srpskih tajkuna) najbolje stojeći društveni sloj. Istinska aristokratija.
Komforni stambeni prostori, dobri automobili, najmoderniji mobilni telefoni i ljubavnice statusni su simbol srpskih sveštenika. Pojedine vladike više podsjećaju na Beka, Miškovića i Peconija nego na božije sluge.
Dok im vernici uglavnom grcaju u neimaštini, oni voze automobile “bješnje” od onih u kojima se voze ministri u Beogradu i Banjaluci. Kada je, u vrijeme jednog zasjedanja Sinoda SPC, vidio šta njegovi saradnici u propovjedanju vjere i skromnosti voze, patrijarh Pavle se zabezeknut prekrstio, uz komentar: “Šta bi tek bilo da nisu položili zakletvu skromnosti?”.
Zasjedanje Sinoda SPC u Prizrenu u maju prošle godine mediji su ocjenili kao “sajam luksuznih automobila”. Vladiki svenjemačkom Sergiju je bilo malo što vozi bjesna kola, mercedes koji su novinari procjenili na 50.000 evra, pa je platio da mu na tablicama stoje inicijali imena i prezimena i godina rođenja. Kome i šta on tako nakaradan da propovjeda? Da je SPC i približno ono što bi trebalo da jeste, takav bi bio najuren ne samo iz reda vladika, nego i sveštenika.
Mediji su redovno puni skandala čiji su akteri sveštenici SPC.
Već godinama komisije SPC, javnost i vjernici bave se brojnim zloupotrebama Pahomija, Nikanora, Dositeja i drugih vladika.
Vladika Pahomije je na sudu oslobođen optužbi za pedofiliju prema četvorici tinejdžera, od kojih je najmlađi imao 13 godina, zato što je predmet zastario.
Iz istih razloga sa dužnosti je udaljen i vladika Kačevenda. Osim za pedofiliju, faraonski život i orgije, saradnju sa UDBOM, blud nad bogoslovima, bivšeg vladiku tuzlanskog optužuju i za ubistvo jednog sveštenog lica.
Dužnosti su razriješene i vladike Filaret i Georgije. Prvi se u javnosti najčešće pominjao zbog sumnjivog poslovanja i tokova novca u eparhiji, druženja sa tajkunima i kriminalcima, ali i maltretiranja pojedinih sveštenika. Drugom se na teret stavljaju raskalašan život, žene, ljubavnice, vanbračno dijete, putovanja jahtama po ehzotičnim destinacijama…Sve kao u holivudskim filmovima.
Sudbina vladike Georgija zadesila je i njegovog rođenog brata Konstantina, koji je razriješen dužnosti vladike srednjoevropskog. U više od 300 stranica njegovog dosijea, koji nije formirala nikakva tajna služba već komisija SPC, upakovan je niz finansijskih malverzacija, prisvajanje crkvenog novca, nezakonito poslovanje, nepotizam i stvaranje klanova.
Vladika Artemije je čak izopšten iz SPC, sada vodi nekakvu svoju sektu. A i kod njega je sve počelo sa parama. Između ostalog, na teret mu se stavlja da je nezakonito otuđio imovinu crkve tako što je Albancu Kolj Kamaniju prodao crkveni poslovni prostor za 150.000 evra i taj novac prisvojio. Uz ime njegovog sekretara Simeona Vilovskog pominju se milioni evra crkvenih para iznijetih u Grčku.
Patrijarh Irinej je nezadovoljan i ponašanjem vladika Davida i Jovana, toliko da ih je javno kritikovao na crkvenim organima.
Patrijarh Pavle je bio oličenje skromnosti i duhovnosti. Uzoran čovjek i uzoran sveštenik. I za patrijarha Irineja kažu da je skroman čovjek. Dok je bio vladika niški vozio je poluraspadnut automobil, a za Beograd je često putovao autobusom.
Međutim, zbunjuju skandali čiji su akteri njegovi najbliži srodnici.
Prvog jula ove godine iz zasjede, sa pet metaka, ubijen je patrijarhov sestrić Mirko Milićević (42), “poznati subotički biznismen”, za kojeg njegovi sugrađani tvrde da mu je glavni biznis bio – kriminal. Dvije godine ranije, opet iz zasjede, pucano je na patrijarhovog bratića Stefana Gavrilovića.
Mediji su više puta pisali o nezadovoljstvu koje među sveštenstvom SPC vlada zbog činjenice da monopol nad crkvenim poslovima (prodaja crkvenih stvari vjernicima) drži patrijarhov prijatelj još iz “niških dana” Dejan Nakić. Za kojeg tvrde da je u „najčvršćim poslovnim vezama“ sa vladikom bačkim Irinejom.
Umjesto da u vrijeme zasjedanja Sinoda spavaju u sobama u Patrijaršiji, pojedine vladike iznajmljuju sobe u najskupljim beogradskim hotelima. Može im se. Narod plaća.
Sveštenici bi trebali da dijele sudbinu svog naroda. Međutim, u posljednjih nekoliko decenija, što je narodu gore njima je bolje.
Optužbi za finansijske malverzacije nije pošteđen ni mitroplit crnogorsko-primorski Amfilohije. Vladika Georgije je na sjednici Sinoda zaprijetio da će podatke o njima javno objaviti. Pomenuo je da se ne zna gdje je završilo 195.000 dolara koje su vjernici iz kanadske eparhije poslali za iskonostas crkve u Baru.
Vladiku hercegovačkog Grigorija, ne bez osnova, optužuju da crkvu više vodi kao kompaniju nego kao ustanovu čija su osnovna djelatnost vjera i duhovnost.
U manastiru Žiča sukobili su se episkop Justin i igumanija Jelena. On nju optužuje za uvođenje “novotarija”, on nju za harač. Igumanija tvrdi da su ona i monahinje bile prisiljene da pozajmljuju novac od vjernika kako bi, po nalogu vladike, Patrijaršiji isplatile godišnji porez od 30.000 evra.
Ako je žičkim monahinjama za utjehu, nisu jedine koje se zadužuju zbog SPC. To čine i mnogi vjernici. U SPC važi pravilo: koliko para, toliko muzike. Ko nema novca a želi da krsti tek rođeno dijete, mora da pozajmi i plati. Po nakaradnom i bogohulnom tumačenju Srpske pravoslavne crkve nije sramota da čovjek duguje komšiji ili nekom zelenašu, sramota je da duguje svojoj crkvi.
Praktično, SPC i njeni sveštenici su hrišćanstvo pretvorili u udruženje u koje ne može da uđe onaj ko ne plati članarinu. Ali hrišćanstvo je možda jedino udruženje u Srbiji u kojem mora da se plati i isčlanjenje – odlazak na onaj svijet. Ako porodica pokojnog člana nema novca za sahranu, mora da pozajmi.
Svešteniku iz Kovina sudi se zbog obljube trinaestogodišnje djevojčice. Među uhapšenima u akciji srpske policije “Armagedon”, koji su optuženi za pedofiliju, nalazi se i sveštenik iz Saraoraca kod Smedereva. Nedavno je jedan sveštenik SPC uhapšen pod optužbom da se bavio prostitucijom sa maloljetnim licima.
Kad čita i sluša šta se sve događa pod okriljem SPC, posebno među vladikama, čovjek ne može a da se ne zapita ima li tamo iko ko zaista vjeruje u Boga i hrišćanstvo, koje je propovjedao Isus Hristos i na koje je mislio Soren Kerkegor?
Patrijarh Pavle i patrijarh Irinej, rijetki monasi u manastirima i još rijeđi popovi, dokaz su da ima, ali oni su nažalost izuzeci koji potvrđuju pravilo, da se sveštenstvo potpuno odrodilo od vjere i skromnosti koje svakodnevno propovjeda.
U katoličkoj i protestanskoj crkvi je još gore, njihovi sveštenici više vjeruju u evro, funtu i dolar nego u Svetog Petra i Svetog Franju, a pedofilija i razvrat u katoličkim crkvama i samostanima su redovniji nego jutarnja molitva.
Sveštenici islamske vjerske zajednice su hiljade džamija pretvorili u centre za regrutovanje terorista, najgorih ubica koje su u posljednjih nekoliko godina izazvale smrt stotina hiljada ljudi.
Zloupotreba religije je tema o kojoj među hrišćanskim crkvama očigledno nema raskola. Nije ga ni bilo.
Ali, sve to ne može da bude opravdanje za nemoral, sebičluk i gramzivost za lagodnim životom i sticanjem materijalnog bogatstva koji razaraju SPC.
