Rudar iz Ljubije i OFK Prijedor su se 21. jula 1992. godine integrisali u današnji Rudar Prijedor
Piše: SLAVKO BASARA
Malo šta u Gradu Prijedoru traje devet i više decenija – Rudnik željezne rude, Vatrogasni dom, a danas u desetu deceniju bitisanja ulazi i Fudbalski klub Rudar Prijedor. Osnovan tačno pre devet decenija, 23. maja 1928. godine u rudarskom mjestašcetu Ljubija, nadomak Prijedora, u kojoj je rođen i slavni olimpijski pobednik iz Rima 1960. godine Velimir Veljo Sombolac, klub se prvo zvao Rudar iz Ljubije, a danas Rudar Prijedor (izvršena integracija sa OFK Prijedorom 21. jula 1992. godine).
1 od 5
Rođen u Kraljevini Jugoslaviji, preživeo Drugi svetski rat, i krvavi građanski u BiH devedesetih godina prošlog veka, Rudar Prijedor je rastao i postao simbol jednog kraja, potkozarsko-podgrmečkog, zaštitni znak Grada Prijedora, sportska perjanica i uzorni kolektiv severozapadne Krajine. U Republici Srpskoj, za 26 godina njenog postojanja, Rudar Prijedor je jedan od glavnih stubova nosača i među klubovima sa najbogatijom najbogatijom istorijom i najvećim rezultatima.
Jubilej Rudar Prijedora poklapa se sa još jednim. Prva fudbalska lopta u Grad na Sani je donesena 1918. godine, po završetku Prvog svetskog rata i oslobođenja od Austrougarske monarhije, tako da je se fudbal u Prijedoru igra 100 godina. Godinu dana kasnije osnovan je prvi klub SK Slavija iz koje je i prvi jugoslovenski reprezentativac iz Prijedora Milan Mile Rajilić, član “Belih orlova”.
Prvu utakmicu po osnivalju ljubijski Rudar je odigrao početkom 1929. godine, a prema sačuvanim dokumentima prvi rival je bio gradski rival Hajduk, “rudari” su pobedili rezultatom 2:1. Ostalo je zapisano da su u tom susretu za Rudar igrali: Branko Bjekić, Milan Prerad, Sadik Burazerović, Ivan Sedlaček, Toni Hribar, Drago Nedić, Poldek Mastinjak, Jovo Gvozden, Tone Vikić, Josip Brečević i Božidar Veslić. Iz tog vremena za najbolje igrače važili su Sedlaček, Jelisić i Lukić.
Rudar nije igrao zvanična takmičenja Kraljevine Jugoslavije, sve se završavalo na prijateljskim susretima koji su bili retki, ali bez obzira na to klub je uspostavio bliske odnose i saradnju sa velikim brojem radničkih fudbalskih klubova, pogotovo onima iz tadašnje Bosanske Krajine: banjalučkim, drvarskim, dubičkim i čačanskim Borcem, bihaćkim Jedinstvom, Slobodom iz Bosanskog Novog, mostarskim Veležom, Splitom, kragujevačkim Radničkim… Početkom Drugog svetskog rata klub prestaje sa radom, a većina njegovih fudbalera stupila je u Narodno-oslobodilačku borbu iz koje se mnogi nisu ni vratili živi.
Prvu zvaničnu utakmicu nakon Drugog svetskog rata Rudar je odigrao 1947. protiv komšijskog Podgrmeča u Sanskom Mostu, a bilo je to vreme uspona prijedorskog fudbala koji je bio sve masovniji. Izgrađen je i stadion u Ljubiji 1948. godine za potrebe kluba, a Rudar je nastupio i u Kupu Jugoslavije, postao sinonim ne samo Ljubije, već celog Potkozarja. Klupska deviza u to vreme je bila: pošteno, pravedno, napredno”. Prvi veći uspeh ostvaren je 1952. godine kada je osvojeno drugo mesto u Oblasnoj ligi. Prvo je izmaklo za malo jer je Rudaru u Banjaluci protiv Borca bio potreban nerešen rezultat da uđe u tadašnju izuzetno jaku Republičku ligu SFRJ (treći rang takmičenja), ali je domaćin pobedio rezultatom 4:2.
Deceniju kasnije “rudari” su ušli u Međuzonsku ligu. Svi stanovnici Ljubije su tada dolazili na stadion, retko je ko ostajao u kućama što je bio pokazatelj da “zeleno-crni” izrastaju u ljubimce svojih sugrađana i fudbalskog velikana krajiških prostora. Posle tri bezuspešna pokušaja u Krajiškoj zonskoj ligi Rudar je konačno, 1967. godine, prvi put ušao u savezni rang takmičenja Jugoslavije – Drugu ligu, grupu zapad. Ljubijanci su bili bolji u kvalifikacijama od Slavena iz Živinica i GOŠK-a iz Dubrovnika, a istorijski rezultat ostvario tim koji je najčešće igrao u sastavu: Muhamed Izetagić, Nikola Bevandić, Brane Baškot, Fahrudin Mustedanagić, Lazo Miljević, Manojlo Radinović, Esad Dervić, Fuad Bećarević, Brane Bekan, Kemal Porobić i Ante Gombović.
-Bila je to sjajna generacija, bili smo prava družina, na terenu delovali jedinstveno i timski, čvrsto. Nijednog protivnika se nismo plašili. Postali smo prva klupska generacija koja je ušla u istoriju po rezultatu, plasmanom u savezni rang takmičenja, a svi znamo kakav se tada fudbal igrao i koja je konkurencija uopšte bila. Eh, bila su to sjajna vremena i za Rudar i za prijedorski fudbal – prisetio se pola veka kasnije Nikola Bevandić. Taj uspeh je najavio nove uzlete “zeleno-crnih”, pa se Rudar preselio na novi stadion u centru Prijedora, današnji Gradski stadion.
Pod rukovodstvom trenera Radoslava Zubanovića u sezoni 1970/71. Rudar je igrao kvalifikacije za Prvu saveznu ligu SFRJ protiv Proletera, u Zrenjaninu je bilo 5:0 za domaćina, u revanšu 1:0 za Prijedorčane. Rudar je igrao u sastavu: Kemal Kemal Porobić, Miroslav Janković, Vinko Škondro, Talić, Ivo Baškarada, Žarko Mandić, Muhamed Hidić, Simo Damjanović, Slobodan Ličina, Sutko Crnkić, Manojlo Radinović, Ante Gombović, Sutko Crnkić, Atif Bašić, Muharem Bašić, Marko Vidović, Ibro Okanović, Mića Buvač i Edhem Talić. Sledeće sezone ponovo su igrane kvalifikacije za najviši rang takmičenja, a rival je bio Spartak. U prvoj utakmici u Subotici bilo je nerešeno 2:2, u revanšu, pred 10.000 gledalaca “rudari” su sagoreli u prevelikoj želji za pobedom iako su bili kvalitetniji od “golubova”. Ta istorijska utakmica se i dan danas pamti u Gradu na Sani, trener je bio Radoslav Zubanović, a igrali su: Miroslav Janković, Muhamed Hidić, Ivo Baškarada, Mišo Vukelja, Omer Bašić, Kemal Porobić, Ante Gombović, Nikola Bevandić, Simo Damjanović, Slobodan Ličina, Atif Bašić, Nemsko Ramulić, Vinko Škondro, Nikola Bevandić, Manojlo Radinović, Marko Vidović, Sutko Crnkić, Simo Damjanović, Ibrahim Okanović, Emsud Ramulić…
Usledio je pad i 1973. Rudar je ispao u Republičku ligu, a Kupu Jugoslavije je stigao do četvrtfinala. Tri godine kasnije Prijedorčani su ponovo drugoligaši, da bi 1979. ponovo ispali u treći rang takmičenja. U decembru te godine cela generacija, koja je igrala dva puta kvalifikacije za Prvu ligu Jugoslavije je odigrala oproštajnu utakmicu. Najteži period u istoriji kluba je nastao 1981. godine kada je klub ispao u Regionalnu ligu (četvrti stepen). Povratak među jugo-drugoligaše počeo je dve godine kasnije kada je u baražu protiv Podrinja iz Janje Rudar ponovo postao član Republičke lige.
U sezoni 1984/85. “rudari” su trijumfalno ušli, po treći put, u društvo jugoslovenskih drugoligaša. Povratak u ovaj rang izborili su, sa trenerom Zubanovićem, igrači: Sead Rešić, Vitomir Samardžija, Muhamed Cerić, Sabid Sadiković, Vinko Škondro, Mladen Parhamov, Vinko Samardžija, Goran Pekija, Zoran Vuković, Mirzet Bejzurić, Zlatko Abdulović, Fahrudin Bihorac, Edin Begović, Mladen Ćulum, Ilija Marijan, Žarko Mandić, Bajram Zgog, Novo Bešović, Duško Radović, Mate Stanić, Stanko Mršić, Anđelko Laketić, Željko Buvač, Mario Ćutuk, Duško Ostojić, Davor Mladina, Rešad Crnalić… Trener je bio Nikola Bevandić.
Posle šest drugoligaških sezona, 1988. godine zbog reformisanja sistema takmičenja Rudar je ispao u novoformiranu Međurepubličku ligu (treći stepen). Da je imao bod više, ili bolju gol razliku, prijedorski klub bi izborio plasman u novonastalu jedinstvenu Drugu ligu Jugoslavije. Međutim, ono što nije urađeno tada jeste godinu dana kasnije jer su “rudari” osvojili prvo mesto. Iste sezone Rudar je bio istinski hit na jugoslovenskoj fudbalskoj sceni, ali i u Evropi. Kao drugoligaš “gazio” je uspešno u Kupu Jugoslavije, savladani su prvoligaši skopski Vardar (1:0), Dinamo iz Vinkovaca (4:2, 1:1), Vojvodina (2:1, 0:0), a u polufinalu je rival bio Velež. U Mostaru su “rođeni” slavili 1:0 golom iz sumnjivog jedanaesterca. Revanš je odigran na Gradskom stadionu u Prijedoru pred 6.000 gledalaca, golom Radomira Bjeljca u 86. minutu Rudar je izborio penale, ali je fortu bila na strani Hercegovaca jer su imali sjajnog golmana Vukašina Petranovića. U finalu je Velež poražen 1:6 od Partizana.
Tu generaciju Rudara čini su: Sead Rešić, Nikola Čobanović, Emir Drljača, Bekim Kadić, Duško Ostojić, Enes Mušić, Fahrudin Bihorac, Eso Islamović, Drago Lukić, Mirsad Čaušević, Ibro Mujkić, Sretko Madžo, Siniša Peulić, Radomir Bjeljac, Mirsad Kevrić, Siniša Sabljić, Merfid Kaltak, Sretko Vojkić, Vlado Jagodić, Nedo Zdjelar, Vinko Samardžija, Nedeljko Topić, Anđelko Laketić i Dado Mandić. Trener je bio Radoslav Zubanović, a pomagali su mu Žarko Mandić i Mladen Katić.
Onda su došle devedesete, tužne i nesretne… Jugoslavija se raspala, fudbal je stao, krenulo se ispočetka. Novoformirani klub Rudar Prijedor se takmičio u sistemu novog Saveza – Republike Srpske. U decembru 1995. godine, samo mesec dana posle potpisivanja Dejtonskog sporazuma, Rudar Prijedor i banjalučki Borac su igrali finale Kupa. Na Gradskom stadionu u Prijedoru, pred skoro 10.000 gledalaca, po zimi i snegu, bilo je 2:2, a u revanšu u Banjaluci 3:2 za Borac golom Milorada Bilbije u 90. minutu, pred 25.000 ljudi, iako su svi čekali jedanaesterce. Iz Prijedora je vozom u Banjaluku otputovalo 2.000 navijača “rudara” što je i sada najmasovnije gostovanje u istoriji navijača u Gradu na Sani. Godine 1996. Rudar Prijedor je bio prvi šampion zapadne grupe Prve lige Republike Srpske ispred Borca, a u majstorici za apsolutnog prvaka poražen je u dvomeču sa prvakom istoka Boksitom iz Milića (2:5 i 2:1). Bila je to sjajna generacija igrača u kojoj su nastupali: Nikola Čobanović, Radivoj Dragić, Duško Joškić, Drago Lukić, Duško Pekija, Ile Perišić, Zoran Janjetović, Veljko Salamić, Slaviša Kralj, Mile Vranješ, Milan Joškić, Mladen Zgonjanin, Mladen Macura, Stojan Janjetović, Goran Mikanović, Duško Stupar, Miomir Kesić, Borislav Prokopić, Saša Keranović… Trener je bio Nikola Bevadić.
Potom je klub upao u finansijsku krizu, tavorio je u Prvoj ligi Republike Srpske, ispadao i vraćao se, ali dolaskom Arcelor Mitala i pokretanjem proizvodnje u rudniku klub je dobio logistiku. I u tim uslovima 2006. igrano je finale Kupa Republike Srpske i pretrpljen poraz od Slavije iz Istočnog Sarajeva 2006. godine (2:3).
Bez obzira na svo bremenito vreme u kojem je radio i egzistirao Fudbalski klub Rudar Prijedor je preživeo, opstao i ojačao. Iza njega je devet decenija ponosa i radosti, a klub je postao simbol celog potkozarsko-podgrmečkog kraja. I sportska ikona.
Prva titula
U sezoni 2008/09. “rudari” su osvojili prvu titulu šampiona i izborili plasman u Premijer ligu BiH. Trener je bio Darko Nestorović, ulazak u Premijer ligu izborili su: Aleksandar Novaković, Milan Kondić, Budimir Despotović, Slobodan Dobrijević, Dragoslav Stakić, Branko Ilinčić, Boris Muzgonja, Goran Kotaran, Saša Stijepić, Saša Kovačević, Arnes Brkić, Igor Golić, Nedžad Žerić, Vedran Kantar, Ognjen Dašić, Bojan Kecman, Boris Bašić, Boris Vlačina, Goran Tadić, Boban Zdjelar, Dejan Stanišić, Aleksandar Stanojčić i Nebojša Šodić.
Druga titula
Druga titula, dupla kruna, u Republici Srpskoj osvojena je u sezoni 2014/15. Prvenstvo je osvojio trener Zoran Bujić, a Kup Boris Gavran, pobedom u finalu protiv Krupe (2:1 i 2:0). Za Rudar Prijedor su igrali, između ostalih: Dalibor Kozić, Nemanja Petrović, Dejan Inđić, Nebojša Šodić, Nemanja Pekija, Čedomir Ćulum, Siniša Saničanin, Filip Arežina, Vedran Kantar, Bojan Burazor, Dejan Kojić, Stefan Gavranović, Nemanja Marić, Dragan Ristić, Aleksandar Jovičić, Nebojša Pejić, Ljuban Antonić, Nebojša Mrkić, Petar Kunić, Demir Jakupović, Marinko Rastoka, Zoran Milutinović, Rastko Rokvić, Petar Bogdanović, Borisav Erić, Ognjen Davidović, Predrag Lajić, Ervin Ćatić, Mirnes Muhić…
Dr. Mladen navijač Rudara
U periodu velike ekonomske krize 1931 – 1933. godine rudnik Ljubija nije radio, mnogi rudari ostali su bez posla i egzistencije, klub se gotovo i nije takmičio. Tek 1936. Rudar je igrao prijateljsku utakmicu sa Zmajem iz Kozarca i pobedio 6:1.
Tih godina poseban doprinos za opstanak kluba i pomoć Rudaru davao je doktor Mladen Stojanović, dugogodišnji lekar u rudniku Ljubija, veliki humanista i kasnije vođa narodno- oslobodilačke borbe i partizanskih jedinica na Kozari.
Ostaće zapisano da je Doktor Mladen 1936. godine ličnim sredstvima kupio kompletnu opremu za Rudar, a fudbalerima davao novac za džeparac i plaćao troškove putovanja.
Doktor Mladen Stojanović je bio veliki navijač i ljubitelj FK Rudar Ljubija.
Gostovanje na Karaburmi
Rudar je 1970. godine igrao u šesnaestini finala Kupa SFRJ, gostovao je u Beogradu, na Omladinskom stadionu na Staroj Karaburmi i igrao protiv prvoligaša OFK Beograda. “Romantičari” su slavili 2:0, a televizija je direktno prenosila susret iz Beograda.
Rudar je igrao u sastavu: Miroslav Janković, Omer Bašić, Kemal Porobić, Edhem Talić, Miljević, Ibro Okanović, Slobodan Ličina, Simo Damjanović, Omer Torić, Nikola Bevandić i Ante Gombović.
Zubanović otkriva ploču
Na dan osnivanja kluba, danas će u Ljubiji i na platou ispred Gradskog stadiona biti otkrivene spomen ploče povodom 90. rođendana Rudar Prijedora, a otkriće ih legendarni trener Radoslav Zubanović.
Program počinje u 12 časova, voditeljka je Marina Buljovčić, a nakon intoniranja himne novinar i publicista Vladimi Krčkovski će pričati o istorijatu kluba. Potom nastupa KUD Kozara, nakon čega će se okupljenima obratiti i gradonačelnik milenko Đaković, a u ime veterana Ivica Petrović. Ploča će biti otkrivena uz intorniranje klupske himne i sečenje simbolične torte od 90 kilograma, a sve će da bude propraćeno vatrometom.
