Nekadašnji jugoslovenski ministar spoljnih poslova Vladislav Јovanović smatra da su dvije gotovo istovremene posjete predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika i predsjednika Srbije Aleksandra Vučića predsjedniku Rusije Vladimiru Putinu veoma značajne sa aspekta srpskih geopolitičkih interesa.
Јovanović je napomenuo da Dodik i Vučić odlaze u posjetu jednoj od velikih sila koja do sada nikad nije bila u ratnom stanju sa Srbima, niti je ikada zavodila sankcije ili prijetila odmazdama, kao ni otimanjem dijelova njihove teritorije, što, nažalost, nije slučaj sa Zapadom.
“Zbog toga je značajno da ojačamo kontakte, veze i oblike saradnje sa takvom jednom velesilom, što ne znači da time prestajemo da budemo svoji i nezavisni. Upravo, zbog jačanja naše nezavisnosti i samostalnosti, vrlo je važno da imamo što bolje odnose sa takvim silama kao što su Kina, Rusija i Indija, koje nikad nisu predstavljale nikakvu opasnost za nas”, istakao Јovanović za “Sputnjik”.
Prema njegovim riječima, paralelno s tim Srbija i Srpska imaju interese da grade što bolje odnose i sa Zapadom, zato što je uticajan i ima svoje interese na Balkanu.
Posjete Putinu Јovanović vidi kao korak u pravcu jačanja samostalnosti i afirmisanje srpskog prava na postojanje i “jednako poštovanje od svih velikih sila”.
Јovanović je ocijenio da se srpski geopolitički faktor sve više uvažava u vrijeme kad se Balkan nalazi u ofanzivi zapadnih sila koje žure da završe ono što su “umislile prije 20 godina” – da je cijeli Balkan postao njihova interesna sfera.
“Međutim, to se ne slaže sa zakonima i praksom istorije, koja pokazuje da Balkan za 2.000 godina, a posebno u poslednjih 200-300, nije bio kontrolisan samo od jedne velike sile. Uvek je morala bar još jedna da se pojavi sa svojim interesima, da ne govorimo o modernom vremenu gde ih je bivalo više”, dodao je Јovanović.
On je ocijenio da je plus za geopolitički položaj Srbije i Srpske što postaju značajni u očima Zapada, ali da je to istovremeno i izvor mogućih opasnosti, pogotovo ako Srbi dozvole da njihov interes postane predmet rasprave i sukoba između pretendenata na puni uticaj na Balkanu.
Јovanović smatra da je malo vjerovatno da će Zapad posegnuti za nekim oštrijim mjerama prema predsjednicima Republike Srpske Miloradu Dodik i Srbije Aleksandru Vučiću, zbog posjete ruskom predsjedniku Vladimiru Putinu.
“To bi povećalo opasnost da nas otuđe od sebe jer bismo tako bili mnogo dalje od njih nego što oni to žele… U sadašnjoj konstelaciji odnosa u svetu, tako nešto nije ni moguće”, ocijenio je Јovanović.
On je rekao da, ipak, očekuje “pritiske u smislu pružanja garancija o srpskoj vojnoj neutralnosti i jednakim odnosima sa svim silama”.
Prema njegovim riječima, Zapad je posebno uznemiren zbog toga što je ruski šef diplomatije Sergej Lavrov pre nekoliko dana u Sarajevu i Banjaluci rekao da Rusija snažno podržava Dejtonski sporazum i da ne dozvoljava da se on na bilo koji način “raspakuje”.
Јovanović je ocijenio da to ne odgovara ciljevima zapadnih sila koje bi htjele da Dejtonski sporazum što više prilagode svojoj potrebi za centralizovanom vlašću u BiH, a to može da bude samo nauštrb Republike Srpske, kao što je i do sada to bilo.
“To je za njih problem jer poseta predsednika Dodika Moskvi i afirmativna izjava Lavrova u prilog očuvanja Dejtonskog sporazuma takvog kakav jeste, nešto je što ne vole da čuju i što smeta ostvarenju njihovih ciljeva. U tom smislu će biti nezadovoljni, ali nezadovoljstvo nije razlog za posezanjem za nekim nedozvoljenim aktivnostima”, istakao je Јovanović.
