U Ujedinjenima nacijama, Srbima su dopisivali zločine u posljednjem ratu u Јugoslaviji i BiH i sakrivali izvještaje s terena koji su prikazivali drugačiju sliku od one koju je zahtijevala američka diplomatija, kaže nekadašnji profesor univerziteta Ilinois u Čikagu, Nikola Moravčević, koji je imao uvid u arhivu Ujedinjenih nacija. Tamo se i dalje nalazi niz izvještaja koji pobijaju, sada već opšteprihvaćenu, sliku rata u BiH, ali za koje nije dozvoljen pristup javnosti.
Politika rada Savjeta bezbjednosti UN je da svaka stalna članica može da skine neku tačku dnevnog reda koja joj se ne sviđa, a u ime američke administracije to je radila Medlin Olbrajt koja je skinula niz izvještaja među kojima i pismo prvog komandanta “plavih šljemova”, Satiša Nambijara koji je pisao da nije bio svjedok nikakvog genocida niti ičega što bi po obimu prišlo blizu procjenama koje su izmislili mediji.
– Nambijara je naveo da je tio klasični građanski rat i da tu nema nekog posebnog krivca. On je iznio i argumente i sve, i to je Butros Gali primio, ali je Madlen Olbrajt tražila da se to izbaci – kaže Moravčević.
Nambijarovo pismo samo je jedno u nizu onih koji nikada nisu ugledali svjetlo dana, a koji sakupljaju prašinu u Arhivu stalnih članica SB UN. Moravčević, koji je u svojoj knjizi pisao o ratovima u bivšoj Јugoslaviji, dobio je dozvolu od Butrosa Galija, koga je lično poznavao, da pregleda Arhiv.
– Međutim, pošto je Butros Gali bio ozlojeđen da ga Amerikanci neće podržati za drugi termin, on je meni dozovolio da to pismo vidim – kaže Moravčević.
Olbrajtova je sakrila izvještaj o Račku u kojem je pisalo da navodni pobijeni albanski civili na nogama imaju austrijske vojne čizme i dijelove austrijske vojničke opreme. Moravčević navodi da nisu razmatrani ni pravi izvještaji oficira UN s terena iz Sarajeva u kojem je pisalo da su muslimanske snage iz zaštićenih zona djelovale po srpskim položajima, kao ni izvještaj od 19. oktobra 1994. generala Majkla Rouza da su snage Alije Izetbegovića krenule u ofanzivu iz zone bezbjednosti i da krše primirje.
– Sjećam se jednog dijela gdje se tvrdi da su srpske snage silovale 50.000 žena, a onda je neko poslao izjvještaj da srpske snage nisu imale toliko ljudi da to izvedu – kaže Moravčević.
Arhiv stalnih članica SB nalazi se u Menhetnu i veliko je pitanje da li će iko ikada vidjeti te izvještaje, jer SB nema politiku poput američke vlade da svi tajni spisi moraju biti otpečaćeni nakon protoka određenog vremena.
