Spomen-obilježje stradalima u kompleksu ustaških logora smrti Јadovno-Gospić-Pag otkriveno je u Memorijalnom parku Holokausta u Bruklinu u Njujorku.
Spomen-obilježje otkriveno je juče i predstavlja plod saradnje Istraživačkog instituta “Јasenovac” iz Njujorka i banjalučkog Udruženja građana “Јadovno 1941”, saopšteno je iz ovog udruženja.
Ideja da u Sjevernoj Americi bude postavljeno obilježje za stradale nastala je 2013. godine, kada su predstavnici Udruženja “Јadovno 1941” boravili u Njujorku, gdje je tom prilikom otvorena izložba “Moje Јadovno”.
Direktor Istraživačkog instituta “Јasenovac” Bari Lituči rekao je da su imali problema pri realizaciji ovog projekta, jer je Ambasada Hrvatske činila sve da spriječi postavljanje spomenika.
– Zbog tih pritisaka, odustali smo od navođenja tačnog broja žrtava. Formulacija `više hiljada` je svakako istina, ali od toga je bitnije da smo nakon šest godina ipak uspjeli da dobijemo sve dozvole i spomenik je danas pred nama – rekao je Lituči prilikom otkrivanja spomen-obilježja.
Lituči je predložio i da sljedeći spomen-kamen u ovom parku bude nazvan po logoru Zemun, odnosno Starom sajmištu.
Predstavnik udruženja “Јadovno 1941” Danijel Simić rekao je da ovo obilježje još jedna spona između srpskog i jevrejskog naroda, koje je Nezavisna Država Hrvatska proglasila nižom rasom.
– Nama, koji na očuvanju sjećanja na logor smrti Јadovno radimo na terenu u današnjoj Hrvatskoj, ovaj događaj je od posebnog značaja. Na ostrvu Pag obnovili smo memorijalnu ploču uništenu u ratu 1991-1995. Ona je nakon toga još dva puta uništavana, a niko nije uhapšen. Nadamo se da će u zemlji slobodnih i domu hrabrih ovaj spomenik biti siguran, te će ovaj primjer iz Njujorka slijediti i srpske državne tvorevine – naveo je Simić.
Postavljanju spomenika prisustvovao je i jedan od inicijatora, Deni Novak, čije su majka i tetka ubijene na ostrvu Pag, vicekonzul Srbije Dragan Kovačević, te Srbi i Јevreji koji žive u Njujorku i SAD.
Sistem ustaških logora smrti Јadovno-Gospić-Pag funkcionisao je od aprila do avgusta 1941. godine, kada su ga zbog masovnog oružanog ustanka Srba rasformirale vojne trupe fašističke Italije.
Prema istraživanjima istoričara Đure Zatezala, u ovom logoru smrti stradalo je više od 40.000 ljudi, a oko 2.000 preživjelih postali su prvi zatvorenici u Јasenovcu.
