Vlada Republike Srpske navela je u novom izvještaju Savjetu bezbjednosti UN da SAD, prema izvještajima američke vlade, već dugo nastoje da utiču na izbore u BiH putem finansiranja medija u BiH, te da su ti napori intenzivirani.
U ovom dokumentu se ističe da strano uplitanje u izbore u BiH prijeti da podrije demokratiju u BiH, te da na ovogodišnjim izborima, građani BiH moraju da izaberu svoje lidere bez uplitanja ijedne strane države.
“Uplitanje je i direktno i indirektno, a dolazi i iz stranih ambasada. Srpska ima razloga da bude zabrinuta, ali se u ovom izvještaju neće baviti razlozima te zabrinutosti. Međutim, Srpska smatra da je važno da skrene pažnju na jednu dugogodišnju praksu čiji je cilj uticanje na izbore u BiH”, navedeno je u trećem dijelu 19. izvještaja Vlade Srpske Savjetu bezbjednosti UN pod naslovom “Izbori u BiH moraju biti održani bez stranog uplitanja”.
Prema navodima izvještaja, američka vlada izdvaja značajne resurse za finansiranje medija u BiH još od kraja rata 1995. godine.
Iako se kao svrha ovog finansiranja često navodi pomoć nezavisnim medijima, kvalitetnom novinarstvu i građanskom društvu uopšte, Srpska upozorava da je njegov uticaj na lokalnu politiku kontroverzan.
“Od završetka rata do danas, američka vlada dala je preko 100.000.000 dolara medijima u BiH, što je vjerovatno najveća američka pomoć medijima po glavi stanovnika. Ova sredstva uglavnom se usmjeravaju preko Agencije za međunarodni razvoj /USAID/ i Stejt dipartmenta putem američke Ambasade u Sarajevu”, napominje se u tekstu.
U izvještaju se naglašava da OHR takođe igra ulogu u praćenju finansiranja i administraciji medijskih organizacija i institucija u BiH, kao i da izvještaji o američkom finansiranju medija u BiH pokazuju umiješanost OHR-a i namjeru da se utiče na izbore.
U izvještaju Srpske Savjetu bezbjednosti podsjeća se da od 2010. do 2017. godine SAD nisu pokrenule veći program finansiranja medija, ali su od 2017. do 2018. godine pokrenuta su najmanje tri velika programa finansiranja čiji su korisnici uglavnom mediji u BiH, a ukupna sredstva prelaze 12 miliona dolara.
U obrazloženju budžeta za fiskalnu 2018. godinu, Kongres SAD je izdvojio 18 miliona dolara za Fond ekonomske podrške i razvoja za BiH.
Sredstva izdvojena za 2018. godinu namijenjena su za “smanjenje osjetljivosti na ruski pritisak, naročito u sektorima energetike i medija”, kao i “podršku nezavisnih medija, izbora i demokratskih političkih procesa”.
U izvještaju Vlade Srpske upozorova se da SAD treba da objelodane podatke o svim doznačenim sredstvima i njihovoj namjeni, te da prestanu da ih koriste sa ciljem uticanja na izbore.
“Mnogi korisnici sredstava podržavaju ili imaju tijesne veze sa političkim strankama i liderima u BiH. Svima koji su upoznati o situaciji u BiH biće sasvim jasno da je značajno finansiranje medija i nevladinih organizacija u BiH problematično zbog političkog uticaja koji se ovim sredstvima ostvaruje”, dodaje se u tekstu.
U svjetlu sadašnje političke klime u BiH, stav Vlade Srpske je da sva strana sredstva treba dodjeljivati na savršeno transparentan način.
“Odgovornost je naročito važna s obzirom na ogromna sredstva koja SAD daju, ulogu OHR-a i američke Ambasade u usmjeravanju sredstava, izraženu namjeru da se sredstvima utiče na izbore i nedvosmislen istorijat protivpravne strane intervencije u BiH”, obrazloženo je u dokumentu.
U trećem dijelu izvještaja Savjetu bezbjednosti naglašeno je da je to u interesu građana BiH koji zaslužuju da budu u potpunosti informisani o finansiranju medija, te da bi to trebalo da bude u interesu i građana čijim se porezom plaćaju akcije čiji je cilj uplitanje u izbore jedne evropske zemlje.
“Sadašnja netransparentnost ovih procesa, u konačnom, podriva jedan od osnovnih ciljeva ovih sredstava, a to je vraćanje povjerenja u medije i institucije. SAD treba da prekinu sa praksom finansiranja medija u BiH sa ciljem uticanja na izbore u BiH”, zaključeno je u trećem dijelu izvještaja.
